VUČINIĆ: Imperativ stvaranja Saveza za Crnu Goru

Balkan. Scenario u kome bi mogla biti upotrijebljena sila koja koristi ovo oružje, a kome tendira razvoj političke situacije na Zapadnom Balkanu, izaziva komšmar koji ubrzo može postati stvarnost, i inspiriše da preventivno ustanemo u odbranu prava da živimo slobodni u sopstvenoj državi. Po suštini državnoga i nacionalnoga bića, okosnica otpora mora da bude jasno profilisana kao crnogorska, posvećena identitetskim i državnim pitanjima

Piše: Stevo Vučinić

Motivisana svjetlima velegrada i visokom kvotom koja se popunjavala kadrovima iz Crne Gore u saveznim političkim, vojnim, policijskim, privrednim, kulturnim i sportskim organizacijama i institutima, poslije Drugoga svjetskoga rata crnogorska inteligencija hrlila je u Beograd. Rijetki su se vraćali doma.

U zemlji, crnogorsko identitetsko pitanje bilo je kriminalizovano. Desetak intelektualaca koji su kao savjest nacije upozoravali na tu činjenicu, bili su predmet policijskoga nadzora. Dizali su uzaludni glas za pravo nacije da tumači svoj istoriju, obnovi Crnogorsku pravoslavnu crkvu i svoj jezik nazove crnogorskim imenom. Javna sfera bila je namjerno prepuštena djelovanju puzajućeg velikosrpskoga nacionalizma, s posljedicama koje do danas ośećamo.

POSLJEDICE PUČA 1989. GODINE

Taj nacionalizam bio je ideološka matrica oko koje se okupila okosnica mase, koja je 1989. godine, dirigovanim uličnim pučem s Kalemegdana, srušila crnogorski ustavni poredak. Dvije godine kasnije, nahuškana, pošla je u rušilački i pljačkaški pohod na Dubrovnik zbog čega je Crna Gora, kao učesnik u tom zločinačkom poduhvatu, surovo kažnjena sankcijama Savjeta bezbjednosti UN.

Rezultati takve politike onovremenih podgoričkih vlasti, između ostaloga, oličeni su u samo sedam univerzitetskih profesora, koji su se devedesetih godina prošloga vijeka, u vrijeme pogroma svega crnogorskoga, stavili na raspolaganje zemlji i naciji, dižući glas u odbranu slobode i dostojanstva zemlje. Nijedan akademik im nije pristupio.

U posljednjih trideset godina uspostavljen je oligarhijski, predatorski kapitalizam, oličen u uzurpaciji svake vrste, otimanju javnih dobara i korišćenju instrumenata vlasti za sticanje lične koristi. Između ostaloga, za posljedicu imamo pauperizovanu većinu stanovništva i što je najgore, zbrisanu srednju klasu.

Od samoga početka, od 10. januara 1989. godine, vlast je kolaborirala s Srpskom paravoslavnom crkvom i srpskim nacionalistima. Neformalnim paktom s njima, ugovorila je prodaju crnogorskih nacionalnih interesa, da bi na miru izvršila prenos državne svojine u privatno vlasništvo nekolicine oligarha. Konfirmirala ga je i crnogorska inteligencija, pacifizirana sinekurama.

VOLJNA KOLABORACIJA SA VELIKOSRPSKIM NACIONALIZMOM

Vlast je odmah napala građanski koncept favorizujući velikosrpski. Etničke Crnogorce lišila je vjerskih i kulturnih, dakle, građanskih prava i kompletne kulturne baštine koju je upisala u vlasništvo Srbije. Tek osnovane crnogorske nacionalne institucije kaznila je, držeći ih u statusu podstanara, čak i nakon obnove nezavisnosti 2006. Istovremeno je izdala licencu za izgradnju velelepne Srpske kuće koja se gordi u sred Podgorice, u koju Beograd sipa novca da pretiče.

Srpsku crkvu je favorizovala i novčano poduprla sa 14 miliona eura i pomogla joj da izgradi Saborne crkve u Baru i Podgorici. A Crnogorskoj crkvi je odbila da prenese u vlasništvo placeve, takođe u Baru i Podgorici i izda dozvole za gradnju Sabornih crkava u tim gradovima. Bila se spremila i da je položi na oltar velikosrpstva i integriše u Srpsku, pod imenom Pravoslavna.

Takva politika je dezintegrisala društvo, ali i ekonomiju, i dovela u pitanje integritet i dignitet države. Posljedično, patriotizam je pao na najniže grane. Rezultat je objelodanjen na avgustovskim izborima prošle godine, i ondašnja vlast je, upravo crnogorskim glasovima poslata u opoziciju.

Nova je vlast utemeljena u svetosavskom mračnjačkom klerikalnom bogoslovlju koje je pregazilo Crnu Goru. Već je postavila scenu za opšti svetosavski preobražaj Crne Gore. Pokrenula je i projekat nadzora i identifkacije Crnogoraca i njihovoga lišavanja elementarnih građanskih prava iz domena nacionalnoga. Istovremeno besramno širi śenku beogradske tiranije preko cijele zemlje; otvoreno se zalaže za umišljene srpske srednjovjekovne vrijednosti koje su u opreci sa idejom prosvetiteljstva, demokratijom i sekularizmom kao vrijednostima evropske civilizacije…

Združena s istomišljenicima iz Beograda i Banjaluke, javno pretenduje da oblikuju svijest svih Srba i materijalizuje je u politički pokret koji bi ostvario velikosrpski san, o velikoj srpskoj državi koja bi zahvatala većinu Balkana i izlazila na dva mora – Egejsko i Jadransko.

ETNIČKI INŽINJERING NOVE VLASTI

U Crnoj Gori živi 63.746 stranih državljana od kojih 30.930 ima odobren stalni a 32.816 privremeni boravak. Oni čine oko 10 odsto od ukupnoga stanovništva i očekuju da dobiju državljanstvo, a onda ih sljeduje i pravo glasa. Vlada je najavila da će preduzeti korake da to pitanje riješi na takav način. Iz biračkoga spiska namjerava da izbriše oko 40.000 naših državljana koji žive i rade vani.

Tako će etničkim inžinjeringom izmijeniti nacionalnu strukturu i dovest u pitanje crnogorsku etničku okosnicu.

Od konstituisanja, koncem prošle godine, nacionalno motivisano počinje da terorišu Crnogorce i vrše represalije nad crnogorskim institucijama. To budi reminiscencije na aneksiju 1918, konsolidaciju četničke organizacije koncem 1941. i ponovnu aneksiju 1989. godine, koje su bile direktni napad na crnogorsko etničko biće, 1918. i 1941. čak i oružano, da bi se uklonilo kao smetnja Srbiji, namjernoj da se protegne do Jadranskoga mora.

Ne treba zaboraviti ni pokušaj puča 1998. godine, pokušaj drugoga 2016. godine i posljednji uspješni na neregularnim izborima 2020. godine, na kojima je učestvovala i Srpska pravoslavna crkva. Izveden je združenim snagama inostranih tajnih službi, kriminogenih struktura i same Srpske crkve, i podržan od nekoliko zemalja Evropske unije.

Svaki put društvo se okretalo protiv sebe i zemlja je završavala u sukobima, koji i ovih dana potresaju zemlju, sa zastrašujućim posljedicama.

Cijela aktuelna pozicija tradicionalno zloupotrebljava okolnosti uzrokovane podijeljenim društvom, nazivajući crnogorski slobodarski i odbrambeni refleks nacionalizmom, izjednačavajući ga sa stvarnim velikosrpkim. Ekstremizujući žrtvu i jednačeći je sa napadačem, preporučuje se građanima kao civilizovano rješenje između dva polarizovana ekstrema i otvara prostor lukrativnoj politici korisne kolaboracije s jačim, srpskim, koja uvijek teče maticom ka Savi i Dunavu.

Takvu politiku, koja na oltar vlastodržačkih i lukrativnih poriva, žrtvuje, a već je jednom žrtvovala crnogorske nacionalne i državne interese, eufemistički naziva evropskom, antifašističkom i građanskom.

Antifašizam na ovim prostorima podrazumijeva i društvo socijalne pravde, nasuprot aktuelnom crnogorskom, utemeljenom u dubokoj socijalnoj nepravdi. Utemeljili su je upravo oni koji se najviše pozivaju na antifašizam. Građansko društvo se ne može graditi lišavajući Crnogorce kulturne baštine u korist Srbije, Crnogorske pravoslavne crkve i nacionalnih institucija. Crna Gora u kojoj su Crnogorci poniženi i uskraćeni za elementarana građanska prava nije građanska država i, naravno, kao takva nema smisla da opstaje.

Politika koja prelazi preko te činjenice, ne samo što priziva još jedan slom ustavnoga poretka, nego je i duboko uperena protiv svega crnogorskoga. U konačnom, to je ustvari sukob ideja etničkih Crnogoraca koji žele da žive na svoj način u svojoj zemlji i onih iz vlasti i opozicije koji žele da ih koriste kao oruđe za svoje trgovačke, vlastodržačke i imperijalne ciljeve.

CRNOGORSKA CRKVA, ZAŠTITA CRNOGORSKOG IDENTITETA

Političke strukture koje umišljaju da se crnogorsko državno, nacionalno i crkveno pitanje rješava kroz srpstvo i Srpsku pravoslavnu crkvu, moraju se riješiti te zablude.

Ta zamisao je od početka osuđena na propast. Nije moguće transfromisati jednu nacionalnu crkvu, kao što je Srpska, u bilo kakvu drugu, iz dva razloga. Prvi: nije moguće transformisati nacionalno biće jedne crkve, u ovom slučaju Srpske, u drugo, recimo crnogorsko ili napraviti neku anacionalnu vjersku zajednicu.

Takav pokušaj komunističkih vlasti u Jugoslaviji, da liše Srpsku crkvu nacionalnoga znaka i svetosavskoga nacionalizma, propao je u velikome stilu. Nacionalni žar, ne samo kod jedne Crkve, nego i kod građana, ne može se ugasiti ili transformisati. Pod prijetnjom pendreka i zatvora prijeći će u stanje tinjanja, do prve prilike kad će se ponovo razgoreti. Tako je bilo i u slučaju Srpske crkve i srpskih masa.

Nakon četrdeset godina, devedesetih godina prošloga vijeka, taj nacionalni žar se razgorio i u Srpskoj crkvi i u masama. A onda su združeno potkopali Jugoslaviju i srušili je. Drugi razlog: Srpska crkva je geostrateški instrument Beograda i Moskve kojim ,,drže šaku u perčin“ Crne Gore. Svim sredstvima braniće i odbraniti njen srpski karakter, privezan neraskidivim nitima za Srbiju i njene interese na Jadranu. Osim ako se Crna Gora ne transformiše u svjetsku velesilu, sposobnu da im se odupre.

Argument vanjskih i unutrašnjih sila, kojima se podupire Srpska crkva u Crnoj Gori, kao stožer anticrnogorske lige, lomi se samo i jedino Crnogorskom crkvom kao kontraargumentom. Ona će, i kod vjerujućih i kod njenih poštovaoca, osnažit crnogorski identitet i konsolidovat i multiplicirat sile koje podupiru državni suverenit. Srpska crkva biće prinuđena da koegzistira u bitno smanjenom kapacitetu, nemoćna da ugrozi državne temelje.

U svakom drugom slučaju, kontinuirano i periodično će dovoditi u pitanje egzistenciju Crne Gore kao suverene države. Samo u tim okolnostima, moguće je tražiti rješenje crnogorskoga crkvenoga pitanja, koegzistencijom Crkava u prostoru i vremenu koje će, po prirodi stvari, to pitanje konačno riješiti u korist domicilne Crnogorske. Tako bi se konačno riješilo pitanje crnogorske nezavisnosti, koju više niko ne bi mogao da dovodi u pitanje.

Zato je Crnogorska crkva predmet opštega i frontalnoga besramnoga napada iz svih oružja, združenih medija iz Beograda, Banjaluke i Podgorice, koji eksponencijalno šire mržnju na nju i njenoga poglavara lično. I mržnja usmjerena prema svemu crnogorskome, koncentrisana u rukovodstvima nekih političkih aktera, takođe se eksponencijalno uvećava na javnoj sceni i otvara prostor za njenu propast.

Namijenili su nam sudbinu kolonije i okivaju nas kolonijalnim lancima. Dok je nama ta okolnost namijenila sudbinu da joj se odupremo i budemo primjer njihovoga raskidanja.

SRPSKO ZVECKANJE ORUŽJEM

Jedna scena s početka prošloga vijeka plastično opisuje i današnju političku poziciju Crne Gore u rukama Vlade koja politiku usaglašava s interesima njenih neprijatelja, usred Krležine balkanske krčme u kojoj su neki već počeli da gase svijetla.

Na Pariškoj mirovnoj konferenciji 1919. godine, u kuloarima, onako u prolazu, izvjesni srpski delegat pitao je crnogorskoga ,,Kojim dobrom ?“. Ovaj mu je odgovorio da je delegat izbjegličke Vlada kraljevine Crne Gore na Mirovnoj konferenciji. Odlazeći, na to je ovaj kratko i cinički njegov odgovor prokomentarisao riječima ,,svašta, došli ste bez vojske“. Odgovor je razumljiv svakome ko se iole razumije u vezu suvereniteta jedne države i vojno-policijske sile, pa ga neću objašnjavat.

Ta scena me podśeća na pomalo sličnu, kojoj sam, kao rezervni poručnik, u ljeto 1989. godine, prisustvovao u kasarni ,,Masline“. Pored mene su śeđeli jedan aktivni zastavnik JNA, koji očito nije bio iz ovih krajeva, i rođak jednoga visokoga funkcionera Crne Gore, koji mu je opisivao političko stanje u zemlji. Sažeo ga je u dvije rečenice, kojima, takođe ne treba komentar: ,,Mi smo bjelaši. Kad se u januaru promijenila vlast, moj rođak je jedini ostao na mjesto zamjenika ministra“.

Posljedice takve politike izbora vojnih i policijskih kadrova, koja nije vodila računa o personalnim rješenjima koja štite nezavisnost i dostojanstvo zemlje, viđele su se godinu kasnije. U cijeloj brigadi samo su dva rezervna oficira odbila da se odazovu pozivu vojnih vlasti, da s vojskom idu na Dubrovnik, od kojih sam jedan bio ja.

Istu takvu personalnu politiku u MUP-u i Vojsci Crne Gore nastavila je da vodi bivša vlast. Bila je bijesna što su joj Crnogorci i pripadnici manjina devedesetih godina prošloga vijeka spasili obraz, a 1998. godine, kao provincijske autsajdere uznijeli u državnike. Temeljeći se u narodnoj ,,daj bože da mi dobročinitelj umre“, sve ih je podlački i brutalno pośekla mačem osvete, stavljajući odbranu zemlje u ruke, čak i polusvijetu. Tako da su od tada u oružanim formacijama policije i vojske etnički Crnogorci pojedinačni slučajevi izloženi diskriminaciji i prijetnjama. A onda je tu istu Vladu, u avgustu prošle godine, takođe pośekao mač osvete, ovoga puta bio je u rukama Crnogoraca.

Aktuelna Vlada usaglašava državnu politiku s interesima sila iz okruženja, potkopava državni suverenitet i razoružava zemlju od sile. Lojalnost crnogorskih oružanih vojno-policijskih formacija više je nego upitna, dok broj pripadnika oružanih formacija i njihovo naoružanje nijesu primjereni potencijalnim opasnostima koje prijete zemlji.

Dok se Srbija naoružava zastrašujućom brzinom, i ima vrlo brojnu, lojalnu i motivisanu vojsku, koja budi strah kod svih suśeda. Politička pozadina uvezana je sa združenim interesima Beograda i nekih svjetskih centara moći koji pretenduju da pośednu Bar i Boku, i u njima ukotve prijetnju evropskoj bezbjednosti – flote stranih velesila naoružane dalekometnim raketama s bojevim glavama. Srbija bi se s njihovom silom poduprla i tako osnažena rješavala kosovsko i bosansko pitanje unutar ,,srpskoga sveta“.

Prijeteća stvarna aneksija Crne Gore je preduslov za njegovu relaizaciju; formalna je već realizovana. Posljedice bi bile zastrašujuće za region i samu Crnu Goru. Odgovor Evrope bio bi momentalan i neprijateljski, a zemlja bi završila u haosu.

STRATEŠKI ZNAČAJ CRNOGORSKE TERITORIJE

Crnogorsko državno pitanje je geostrateške naravi, jer je ona geostrateški interes Srbije, Republike Srpske i Rusije. Za njene građane ne važi sila argumenata Univerzalne deklaracije o ljudskim pravima, nego argument univerzalne sile koji stanuje u Beogradu i Moskvi.

To ne krije ni predśednik Srbije Aleksandar Vučić koji je nedavno, nemušto, ali razgovijetno potvrdio tu činjenicu. Prijetećim tonom izjavio je da niko na prostoru bivše Jugoslavije ne može da se mjeri s Vojskom Srbije. Poslije velike vojne vježbe, u novembru 2018, potvrdio je da Srbija dramatično snaži vojsku, kako je kazao, da to nijesu koraci od milje nego od sedam milja.

U protekle četiri godine Srbija je potrošila preko pet milijardi eura za naoružanje i modernizaciju vojske i policije. Samo u ovoj godini 1,5 milijardi dolara. Pod oružjem drži 21.000 vojnika od ukupno 32.000 pripadnika oružanih snaga i namjerava da uvede obavezno služenje vojnoga roka. Njeno vazduhoplovstvo raspolaže sa 14 jurišnih nadzvučnih aviona MIG-29, a najavljena je i nabavka takođe ruskih jurišnih aviona SU-25. U skromnim prostornim gabaritima Srbije oni se ne mogu upotrijebiti. Namijenjeni su za napadna dejstva na širim teritorijalnim zahvatima, u kojima se nalaze zemlje suśedne Srbiji.

U toku su pregovori i za kupovinu američkih transportnih aviona C-295, za prevoz trupa i ratnoga materijala. Od Rusije su kupljena četiri jurišna helihoptera MI-35M, tako da ih imaju ukupno 15, a od Francuske devet borbenih helikoptera. Raspolaže i sa tri baterije ruskog PVO sistema Pancir S1E i 18 francuskih prenosivih PVO sistema.

Od Kine Srbija je kupila za 600.000.000 eura tri baterije PVO. Tu su i prenosiva protivvazdušna oruđa ,,Igla“ i ,,Strela“, i ruski radarski sistemi. Počela je proizvodnju bespilotnih letilica i samoubilačkih dronova, raketa zemlja-vazduh, navođenih bombi i navođenih sredstava za naoružavanje dronova. U naoružanje je uvela i kinenske bespilotne letilice CH-92. Oklopne snage raspolažu sa 30 ruskih oklopnih vozila BRDM, 30 borbenih tenkova T-72MS i nepoznatim brojem modernizovnih tenkova M-84 i samohodnih haubica ,,Gvozdika“, ojačane sa oklopnim transporterima ,,Miloš“ i ,,Lazar“, proizvedenih u Srbiji.

KONCENTRACIJA SILE

Raketne jedinice raspolažu sa višecijevnim raketnim lanserima sopstvene proizvodnje ,,Šumadija“ i ,,Oganj“ i vođenim raketama zemlja-zemlja dometa 50 kilometara i vazduh-zemlja dometa od 10 i 40 kolometara. Planirala je i nabavku ruskoga protivvazdušnoga sistema S-400, dometa 400 kilometara u daljinu i 30 u visinu za leteće mete i 70 za balističke ciljeve.

Rakete ovoga sistema lete nadzvučnom brzinom i mogu da nose manju nuklearnu bojevu glavu. Namijenjene su uništavanju strategijskih bombardera, balističkih raketa i strategijskih ciljeva. Krstareće imaju domet do 40 kilometara. Raspolažu s posebnim protivvazdušnim sistemom odbrane i radarskim koji može istovremeno da prati 300 ciljeva na rastojanju od 600 kilometara. Dio toga sistema je već transportovan u Srbiji – radar velikoga dometa za nišanjenje i vozila za lanisiranje raketa.

Sva ova sredstva su namijenjena za integrisana ofanzivna dejstva vazduhoplovnih, vazdušnodesantnih, oklopnih i kopnenih snaga i podršku ofanzivnim dejstvima. U funkciji će im biti i aerodrom koji treba da se gradi u Trebinju, s pistom od tri kilometra koja će moći da opsluži i najveće transportne avio-divove, tipa ruskoga ,,Antonova“, između ostaloga, namijenjenoga za transport tenkova i oklopnih vozila s ljudstvom i ratnim materijalom.

CRNOGORSKI ODGOVOR

Neizbježno se nameće pitanje: čemu Srbiji treba ovolika koncentracija vojne žive sile i veoma razornog naoružanja? Pritom, treba imati u vidu da najveća vojna baza na Balkanu, stacionirana kod Prištine, samim postojanjem izaziva dovoljno poštovanja, da bi se neko usudio da dovede u pitanje nezavisnost Kosova.

Da li se to funkcionalno sprema za aneksiju Crne Gore i republike Srpske i neutralisanje bilo kakvoga otpora tome činu koji dolazi, bilo iz vani bilo iz unutra?

Zato je za Crnu Goru pitanje naoružavanja Srbije, takođe, geostrateško pitanje. Scenario u kome bi mogla biti upotrijebljena sila koja koristi ovo oružje, a kome tendira razvoj političke situacije na Zapadnom Balkanu, izaziva komšmar koji ubrzo može postati stvarnost, i inspiriše da preventivno ustanemo u odbranu prava da živimo slobodni u sopstvenoj državi.

Po suštini državnoga i nacionalnoga bića, okosnica otpora mora da bude jasno profilisana kao crnogorska, posvećena identitetskim i državnim pitanjima. Konsolidovana oko nekoliko građanskih inicijativa, novoosnovanih političkih partija, nevladinih organizacija, crnogorskih intelektualaca i nacionalnih institucija, formalizovana u Crnogorski savez ili blok, Savez za Crnu Goru, a može i Savez za evropsku Crnu Goru…

I nema drugoga puta.