CBCG ABAZOVIĆU I KONATARU: Logično je da svi kojima plate nijesu smanjene nastave da otplaćuju kredit

Centralna banka Crne Gore, povodom izjava potpredsjednika Vlade Dritana Abazovića i poslanika GP URA Miloša Konatara u vezi uvođenja apsolutnog moratorijuma je saopštila da  privremena obustava izmirenja obaveza prema bankama, ima smisla samo onda kada prihodi prestanu ili su umanjeni. U CBCG pitaju zašto bi, na primjer, poslanik u Skupštini kome nije smanjena plata obustavljao otplatu kredita do završetka turističke sezone, nakon koje će njegova primanja biti nepromijenjena u odnosu na period moratorijuma.

“Kvalitet svake mjere koju je Centralna banka Crne Gore donijela od početka korona krize, može se, pored ostalog, odrediti i time da li je pomoć došla onima koji je objektivno potrebna. Moratorijum, odnosno privremena obustava izmirenja obaveza prema bankama, ima smisla samo onda kada prihodi prestanu ili su umanjeni. Obustavljati otplatu obaveza u situaciji nepromijenjenih prihoda, što je slučaj sa oko 50.000 zaposlenih u javnoj upravi i sektorima koji nemaju pad prometa, poput proizvodnje energije, farmacije, građevinarstva itd., pretvara se u svoju suprotnost. Elementarna ekonomska logika nalaže da svi koji imaju neumanjena primanja treba da nastave sa urednom otplatom obaveza”, kažu u CBCG.

U CBCG naglašavaju da se Vlada zadužila na međunarodnom finansijskom tržištu, između ostalog, i da bi obezbijedila redovne i neumanjene zarade javnom sektoru i penzionerima.

“Ukoliko bi se sada oni upućivali da treba da prestanu sa redovnom otplatom obaveza, iako im prihodi nijesu smanjeni, bili bi izloženi uvećanju troškova zbog nepotrebnog dužeg korišćenja kredita u uslovima kad im to nije neophodno. Zašto bi, na primjer, poslanik u Skupštini kome nijesu smanjena primanja obustavljao otplatu kredita do završetka turističke sezone, nakon koje će njegova primanja biti nepromijenjena u odnosu na period moratorijuma. Isto se odnosi na cijelu javnu upravu”, navode u CBCG.

Upravo, dodaju u CBCG, razumijevajući neodvojivost monetarne od ukupne ekonomske politike jedne zemlje, a uz puno poštovanje nezavisnosti monetarne politike, onako kako je propisano članom 7 Zakona o CBCG, Centralna banka Crne Gore je u procesu pune saradnje sa Vladom Crne Gore, preciznije sa Ministarstvom ekonomskog razvoja i Ministarstvom finansija i socijalnog staranja.

“Centralna banka Cre Gore je, prije otpočinjanja formalne saradnje sa pomenutim ministarstvima, većinu svojih mjera vezala za mjere ekonomske politike koje je je definisala Vlada jer jedino tako one mogu dati puni sinergetski efekat”, dodaju iz CBCG.

Trenutno, kako kažu, mjere CBCG se odnose na 2.338 kompanija iz 112 prioritetnih ugroženih sektora, uključujući i turizam, mala i srednja preduzeća, na preko 15.000 ljudi koji su ostali bez posla, i više od 60.000 zaposlenih kojima je ili će potencijalno biti smanjena zarada.

Podsjećaju da je formirana radna grupa Ministarstva ekonomskog razvoja, Ministarstva finansija i socijalnog staranja i Centralne banke Crne Gore koja radi na izradi novih mjera koje će zajednički predstaviti krajem ovog mjeseca. Ova koordinacija je dogovorena na javno prezentovanom zajedničkom sastanku u Ministarstvu ekonomskog razvoja (https://mek.gov.me/vijesti/242810/Zajednicka-saradnja-u-cilju-ublazavanja-negativnih-uticaja-pandemije-na-privredu.html) te čudi da potpredsjednik Vlade nije upoznat sa radom i planovima resornih ministarstava.

“Nijesu zakonska rješenja koja obezbjeđuju nezavisnost monetarne vlasti napravljena da bi se Savjet, guverner i viceguverneri lagodno osjećali, već da bi bez pritisaka mogli da donose odluke u skladu sa svojim profesionalnim stavovima. To je tekovina koju je Crna Gora, u skladu sa preporukama Evropske komisije i Međunarodnog monetarnog fonda, preuzela od zemalja sa dugom istorijom nezavisnosti monetarnih vlasti, i koju bi valjalo da gaji radi opšteg dobra koje se obezbjeđuje isključivo kad politika ne upravlja monetarnom sferom”, naglašavaju u CBCG.

Potpredsjednik Abazović je ocijenio da u Centralnoj banci Crne Gore sjede ljudi koji nemaju senzibilitet za privredu.

“Podsjećamo potpredsjednika Abazovića da je CBCG, upravo vođena potrebama stanovništva i privrede pogođenih efektima pandemije COVID-19, kreirala sedam setova mjera i pet moratorijuma, više od bilo koje centralne banke u Evropi, i sa najdužim trajanjem. Ima li boljeg demantija potpredsjedniku Abazoviću od činjenice da su i međunarodni autoriteti poput MMF-a ocijenili mjere CBCG snažnim, adekvatnim i pravovremenim. Iza svake mjere CBCG stoji transparentna analiza uticaja kako na privredu i stanovništvo, tako i na banke, dok iz prijedloga GP URA, osim kvalifikacija, nijesmo vidjeli, niti dobili nijednu ozbiljnu analizu kojom bi nas uvjerili u ispravnost njihovog prijedloga”, piše u saopštenju CBCG.

No, to je, kako dodaju, manje važno od navoda da su u CBCG rađene aktivnosti suprotne zakonu.

“To bi u najmanju ruku zahtijevalo da potpredsjednik Abazović kaže koje su to aktivnosti i kada je presuđeno da su aktivnosti CBCG suprotne zakonu. Što se tiče kvaliteta, zakonitosti i transparentnosti rada CBCG, najbolje govori ocjena MMF, koji je od osnivanja CBCG prvi put uradio eksternu analizu kontrolnih mehanizama CBCG u februaru 2021. MMF je utvrdio da Centralna banka ima snažne operativne kontrolne mehanizme ključnih funkcija CBCG koje su podržane od spoljne revizije i sprovedene u skladu sa međunarodnim standardima uz transparentan okvir finansijskog izvještavanja. Takođe, eksterna revizija finansijskih izvještaja CBCG za 2020. godinu je uspješno i kvalitetno završena, a eksterni revizor Deloitte d.o.o. je dao pozitivno (čisto) mišljenje uz sljedeću tvrdnju: „ Po našem mišljenju, priloženi finansijski iskazi daju istinit i objektivan prikaz, po svim materijalno značajnim aspektima, finansijski položaj CBCG na dan 31. decembra 2020. godine, i njene finansijske uspješnosti i tokova gotovine za godinu koja se završava na taj dan, u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja”. Konačno, CBCG je jedna od rijetkih institucija koja je dobila ocjenu dobrog progresa u Izvještaju o napretku Evropske komisije za 2020. godinu, a sličan rezultat, na osnovu već ispunjenih preporuka Evropske Komisije za 2021, očekujemo i ove godine”, ističu u CBCG.

Podsjećaju da Centralna banka Crne Gore nije dio javne uprave, već institucija koja ima svoju institucionalnu, personalnu, finansijsku i funkcionalnu nezavisnost, tako da njena reforma ne može biti dio reforme javne uprave.

“I pored svega navedenog, CBCG ostaje otvorena za svaki oblik dalje saradnje”, zaključuju u CBCG.

Izvor: CDM