ZORAN ILINČIĆ: Atlantida još postoji (XIII)

Yellowstonska kaldera

Na području nacionalnog parka Yellowstone u Sjedinjenim Američkim Državama nalazi se potencijalno najopasniji i najveći vulkan na svijetu, koji u zadnje vrijeme pokazuje znakove buđenja.

Riječ je o tzv. Yellowstonskoj kalderi, velikom bazenu magme, koji se nalazi ispod zemljišta dimenzija 50 x 70 kilometara, utvrdio je Geološki institut SAD geološkim ispitivanjem terena koje je provela ekipa koju je predvodio Bob Christiansen 60-ih i 70-ih godina 20. vijeka.

U tom basenu se nalazi dovoljno lave i pepela da bi vulkanska erupcija u toj zoni, praćena izlaskom dima, pepela i prašine u atmosferu, mogla da cijelu planetu odvedu u novo ledeno doba.

Neki naučnici smatraju da se zadnja erupcija ovog supervulkana dogodila prije 74.000 godina, i da je tada  umrlo preko 90% ljudske populacije i skoro smo nestali kao rasa sa lica planete.

Geolog Bob Christiansen i njegova ekipa ispitali su podzemlje Yellowstonea i naišli na znatne količine očvrslog pepela debljine 30 cm.

Christiansen je zaključio da je pepeo mogao poticati od erupcija nekog vulkana koji danas ne postoji, jer u Yellowstoneu nije uspio pronaći nikakav ugašeni vulkan, niti njegovu kalderu. Počeo je sumnjati da je Yellowstone dio nekog starog vulkanskog sastava, ali za to nije imao dokaza.

Godine 1973. profesor Bob Smith, vulkanolog sa univerziteta u Utahu, proučavao je mjesto na kojem je proveo veći dio svoje službe. S jednog ostrva u jezeru Yellowstone zapazio je dvije pojave koje su ga zbunile.

Prvo, jedan ponton, koji je ranije koristio za prijelaz, našao se pod vodom. I drugo, na južnom kraju jezera stabla su utonula u jezero za oko 30 cm.

Kaldera se vidjela na snimcima kao ogromno ulegnuće između planinskih lanaca.

Profesor Smith zatražio je od NASA-e da precizno ispita čitavo područje.

Milimetarski tačna ispitivanja pokazala su da se površina parka, od prvih mjerenja izvedenih 1923. godine podigla za čitavih 74 cm!

Postojalo je samo jedno objašnjenje za takvu pojavu – pod zemljom Yellowstonea se nalazi veliki rezervoar magme, koji se vremenom uvećavao, znači potencijalni skriveni supervulkan.

Christiansen je zatim otkrio ostatke čak tri kaldere. Različite starosti, bile su doslovno naslagane jedna preko druge.

Došao je do dokaza da se posljednja erupcija Yellowstonea odigrala prije oko 630 000 godina i da je tada pepelom zasula polovinu površine današnjih SAD.

Druga erupcija bila je prije 1 200 000, a treća prije 1 800 000 godina.

Ovo otkriće izazvalo je posebnu pažnju i zloslutne pretpostavke u javnosti kada se shvatilo da se upravo nalazimo u vremenu kad bi vulkan u Yellowstoneu trebao opet erumpirati.

Odnosno, trebao je već erumpirati, ali iz nekih razloga je to zakasnilo.

Radi se o erupciji koja bi svojom snagom mogla uništiti ne samo SAD, nego ugroziti i cijelo čovječanstvo.

Stručnjaci NASA-e su utvrdili da se ispod Yellowstonea, na dubini od 8 000 metara, nalazi najveća magmena komora koja se ikada otkrila. Ispunjena magmom i gasom pod velikim pritiskom, polagano gura tlo kaldere naviše.

Bob Smith je zatim otkrio da je na dubini od 5 000 metara temperatura oko 350 stepeni (temperatura magme je oko 1 500).

Hidrotermalni izvori i gejziri, rasprostranjeni po gotovo čitavoj površini Yellowstonea, nijesu ništa drugo nego pukotine kroz koje ovaj supervulkan “diše” i oslobađa višak pritiska.

Svake godine ovo područje pogodi između  1000 i 2000 zemljtresa, no nijesu velikog intenziteta. Oni ukazuju na aktivnost supervulkana.

Naučnici koji godinama prate ovaj vulkan predviđaju da će se erupcija događati u četiri faze:

1. i 2. faza, podizanje tla i povećana aktivnost gejzira, već se događaju godinama.

No, izgleda da je upravo započela 3. faza, koja se sastoji od velikog broja lokalnih potresa.

4. Faza, pred samu erupciju, je oslobađanje otrovnih, vulkanskih gasova.

Zadnja uzbuna koja je upozoravala na mogućnost erupcije dogodila se 2005. godine i na svu sreću, ta uzbuna je bila lažna.

Nažalost, većina naučnika je sigurna u jedno: Erupcija ovog supervulkana nas čeka i svakim danom sve smo joj bliži.

Cunami

Jedan od događaja koji su u novijoj istoriji najviše potresli svijet bio je cunami, koji se pojavio u decembru 2004. godine u Indijskom okeanu i koji je usmrtio oko 230.000 ljudi.

Nakon toga, ta je pojava zainteresovala i naučnu i laičku javnost u toj mjeri, da je pokrenut niz akcija kako bi se, ako se već ne mogu spriječiti takve pojave, smanjile njihove pogubne posljedice.

Šema kretanja vode u toku trajanja cunamija

Osnova za te akcije bi moralo biti upoznavanje pravih razloga za nastanak takvih pojava, pa tek onda, na bazi tih saznanja, preduzimanje potrebnih i mogućih mjera.

Međutim, do nedavno, važeći stručni i naučni stavovi nijesu davali adekvatne odgovore na niz pitanja vezanih za ove pojave.

Dosadašnje šematsko objašnjenje za razlog nastanka cunamija

Nakon cunamija u Indijskom okeanu 2004. godime, zajedno sa mojim sinovima Mijatom i Milićem, pravio sam analize pratećih pojava cunamija, polazeći u prvom redu od načina nastanka vulkanskih cunamija i činjenice da se dese hiljade zemljotresa a tek jedan cunami.

Takođe, zaključili smo da je praktično nemoguće da pomjeranje tektonskih ploča za rastojanje od maksimum 10 do 20 metara, brzinom od nekoliko kilometara na sat, u trajanju kraćem od minuta, izazove višesatno pomjeranje vode početnom brzinom od 800 do 1000 kilometara na sat.

Po našem mišljenju dominantni razlozi nastanka cunamija leže u:

• pojavi tečnog gasa u dubokim vodama, što je najčešće posljedica pucanja rezervara prirodnog gasa u čvrstoj zemljinoj kori usljed jakih zemljotresa; ili
• pojavi vrele lave u dubokim vodama usled erupcije vulkana ispod mora.

Analizom geološke slike terena na kojem se desio zemljotres 2004. godine, utvrdili smo da tu ima mnogo rezervoara prirodnog gasa, pa daljim upoređivanjem s efektima koje je biogas izazvao u bar tri slučaja izlivanja vode iz jezera u Africi, došli smo do nedvosmislenog zaključka, da zemljotres sam po sebi nije uzrok pojavi cunamija, već da je zemljotres izazvao pucanje nekog rezervara gasa u čvrstoj zemljinoj kori, pa je taj tečni gas kroz pukotinu na rezervaru curio u vodu i usljed manje specifične težine od vode, išao k njenoj površini.

Dolaskom tečnog gasa u zonu dubina oko 1500 metara, a samim tim i pritisaka koji su na granici prelaska gasa iz tečnog u gasovito stanje, svaka čestica tečnog gasa je brzinom zvuka u vodi prelazila u gasovito stanje, što je uslovilo naglo i eksplozivno nadimanje vode i njeno vrlo brzo kretanje, odnosno cunami.

Usled zemljotresa u Indijskom okeanu, sukcesivno je puklo pet susjednih rezervoara prirodnog gasa, što objašnjava činjenicu da je cunami trajao nekoliko sati, jer je period pražnjenja gasa iz rezervara bio dug.

Kao potvrda svega ovoga došli su i proračuni i mjerenja koja je izvršila NASA vezano za skraćenje dana od 2,68 milisekundi nakon cunamija.

Ja sam dao objašnjenje tog fenomena koristeći poznati Zakon o održanju momenta količine kretanja mase koja rotira.

Naime, kada su se izpraznili rezervoari gasa, masa zemlje koja je bila između rezervoara gasa i vode survala se i ispunila prostor u kojem se do tada nalazio gas. Znači, ta masa veće spećifične gustine od gasa je došla bliže osi rotacije Zemlje, tj. smanjio se njen poluprečnik rotacije.

Da bi rotacioni sistem ostao u ravnoteži morala se povećati ugaona brzina rotacije sistema, što je izazvalo skraćenje perioda rotacije, odnosno skraćenje dužine dana.

Naprijed navedeni efekat je principijelno isti kao u slučaju kada balerina, koja se vrti raširenih ruku, naglo skupi ruke, usled čega joj se poveća ugaona brzina rotacije.

Isti razlog je izazvao i pomjeranje položaja Sjevernog pola Zemlje za dva santimetra, što se može vrlo lako objasniti primjenom sličnih proračuna.

U procesu prelaska vode u vodenu paru zapremina vode se poveća 16.000 puta.

Podvodni vulkan izbacuje u vodu vrelu lavu koja zagrijava vodu, pretvarajući je u paru, čime se u zoni vulkana pojavljuje „višak zapremine“ materije u vodi u obliku mjehurića vodene pare pod pritiskom, koji povećavaju svoju zapreminu približavajući se površini vode, pri čemu potiskuju vodu naviše i u pravcu paralelnom površini mora.

Nastanak vodene pare usled zagrijavanja vode prilikom podvodne vulkanske erupcije

S obzirom da ti mjehurići u vodi stvaraju efekat da je manja težina vode sa mjehurićima  od težine vode bez mjehurića u istoj zapremini, to u zoni gdje ima mjehurića u vodi dolazi do podizanja nivoa vode, što stvara dodatni razlog za nastanak efekta oticanja vode iz te zone.

To podizanje nivoa vode u kojoj se nalaze mjehurići je posledica zakonitosti definisanih Paskalovim zakonom o pravcu i veličini sila u tečnostima različite specifične gustine.

Ja sam tu pojavu objasnio Teorijom o ekvipritisnim površinama.

Pri tom visina stuba vode koja u sebi ima mjehuriće mora biti veća od visine stuba vode koja nema mjehuriće toliko da im vrijednosti pritiska u zonama dodira budu iste.

Jedini mogući način za pojavu tečenja vode iz zone nastanka cunamija u trajanju od više sati je bila pojava efekta „nadimanje“ vode i taj postupak izaziva pravu rijeku vode u svim pravcima od zone vulkana.

Šema curenja prirodnog gasa iz podzemnog rezervara u okeansku vodu, zbog pucanja čvrstog tla usled dejstva zemljotresa

Pored efekta koji izaziva stvaranje vodene pare zagrijavanjem vode, to se još jedino moglo desiti ako se na velikim dubinama u vodi okeana pojavio prirodni gas u tečnom stanju.

Prirodni gas se nalazi u tečnom stanju na pritiscima većim od oko 150. bara, što odgovara dubini vode od 1500. metara.

Kod prirodnog gasa pri prelasku iz gasovitog u tečno stanje smanji se zapremina oko 700. puta, ili poveća 700. puta u suprotnom procesu.

S obzirom da specifična gustina gasa u tečnom stanju iznosi oko 0,7 do 0,9 gr/cm3, što je manje od specifične gustine vode, gas je iz dubine krenuo ka površini vode. Kada je došao u zonu pritisaka u vodi koji dozvoljavaju njegov prelazak iz tečnog u gasovito stanje, pojavili su se mjehurići gasa pod velikim pritiskom i zbog povećanja zapremine gasa u fazi njegovog prelaska iz tečnog u gasovito stanje, došlo je do stvaranja viška materijala u vodi i  tz. „nadimanja“  vode, koje je izazvalo pomjeranja vode ogromnim brzinama iz izvorišta cunamija u svim pravcima, slično kao i kod podvodnih vulkana.

Vrlo je interesantna pojava da se u vremenu i u zoni prvog udara cunamija u obalni pojas, neposredno prije tog udara, voda povlači od obale prema pučini.

S obzirom da za takav „nenormalan“ događaj nije bilo dato naučno prihvatljivo objašnjenje, ja sam se pozabavio tim problemom i došao do zaključka koji daje jasnu sliku tog događaja.

Međutim, zbog složenosti matematičkog postupka, ovdje ću dati samo naznake razloga za tu pojavu.

Oblast u kojoj dolazi do pojave cunamija možemo podijeliti na tri zone: zona izvorišta cunamija u kojoj dolazi do „nadimanja vode“, zona vrlo brzog kretanja vode od izvorišta cunamija prema obali i priobalna zona.

Faktori koji izazivaju povlačenje vode u priobalnoj zoni su, u prvom redu, različitost brzina kretanja voda od izvora cunamije pa prema obali i činjenica da se u vrijeme cunamija voda u gornjim slojevima okeana kreće prema obali, dok se voda koja se nalazi u sloju blizu okeanskog dna kreće u smjeru od obale prema izvorištu cunamija.

Između ta dva sloja postoji i treći sloj u kom je kretanje vode manje izraženo.

Primjenom Bernulijeve jednačine problem se rešava na vrlo jednostavan način.

Uticaj cunamija koji su se desili u bliskoj prošlosti

Prije oko pedeset godina, Veliki zemljotres na Aljasci opustošio je Pacifički Sjeverozapad, usmrtivši više od 100 ljudi.

Međutim, samo njih desetoro stradalo je od samog zemljotresa, a ostali su bili žrtve niza cunamija koji su pogodili obalu, od kojih je jedan bio visok čak 66. metara.

Ali ima i viših.

Godine 1958. u malom fjordu Lituja Bej na Aljasci zabeležen je udarni talas koji bio visok oko pola kilometra, mada su njegovo trajanje i uzrok nastanka bili drugačiji od cunamija u Indoneziji 2004. godine i onog u Japanu 2011. godine.

Tačno u 22h, 9. jula 1958.godine zemljotres jačine 8,0 stepeni po Rihterovoj skali uzdrmao je sjevernu obalu Aljaske i sručio između 30,6 miliona i 46 miliona kubnih metara stijena i leda kojima je bio oivičen fjord Lituja Bej, sa visine od 3.000 metara pravo u duboke vode ispod. To je rezultiralo monstruoznim cunamijem koji je dostigao visinu od 524,26 metra i koji je brzinom od 161 kilometra na sat opustošio i u potpunosti izmijenio sliku ovog fjorda.

Zvuči nevjerovatno, ali četvoro ljudi je zapravo preživelo ovu kataklizmu, i to u dva broda koja je narastajući talas ponio kao da su surferi i “prebacio” preko vrhova drveća na okolnim strminama.

Lituja Bej je izgleda kobno mesto i ovakvi cunamiji uopšte nijesu toliko rijetki: američki geolozi kažu da je ovu oblast iz istih razloga 1936. pogodio cunami visok 150 metara, a ruski geolozi kažu da se 1853. godine desio i jedan visine od oko 120 metara, mada su visine ova dva cunamija nepotvrđene.

Dva najveća cunamija u bliskoj istoriji su bili na ostrvu  Sumatra, Indonesia,

26. December 2004. god. i na North Pacific Coast, Japan, 11. March 2011.

godine.

Cunamiji su imali početnu brzinu oko 800 km na sat i dosegli su daljine od nekoliko hiljada kilometara.

Poplavili su priobalne pojaseve u dubini kopna preko 5 km. i u visinu oko 50 metara.

Snaga i uticaj cunamija su ogromni, tako da su neki cunamiji, koji su nastali u priobalju Čilea, stizali čak do obala Japana i Australije.

Zašto Uragani izazivaju poplave

Nedavno se u zoni Njujorka pojavio uragan Sendi, što je stvorilo krajnje nenormalne uslove života na tom području.

Jedna od najkatastrofalnijih posledica te pojave je bilo podizanje nivoa vode mora za oko tri metra, što je izazvalo poplave u priobalnim područjima.

U popularnim medijima ta pojava je najčešće objašnjavana time da „vjetar gura vodu“.

Međutim, to je samo djelić istine.

U suštini, vjetar stvara uslove da se nivo vode podiže i kao posledica toga pojavljuje se ogromna rijeka u okeanu.

Najkarakterističnija ekvipritisna površina na planeti Zemlji je površina mora i okeana.

Normalno bi bilo da ta površina bude u obliku elipsoida, ali u stvarnosti nije tako.

Nezavisno od efekata koji izazivaju plimu i osjeku, izmjerena su odstupanja od tog idealnog oblika elipsoida koja se kreću od plus 70. metara u okeanskoj zoni Nove Gvineje ili plus 60. metara u okeanskoj zoni Islanda, pa do minus 100. metara u zoni Indijskog okeana kod Šri Lanke ili minus 50. metara u okeanskoj zoni blizu Bermudskog trougla.

Ove devijacije su, između ostalog, posledica različitog gravitacionog dejstva podmorja na vodu, čime se javljaju različite „težine vode“ na različitim lokalitetima na našoj planeti.

U čemu je stvar?

Da bi se lakše razumio ovaj događaj, treba se sjetiti svima poznate činjenice da bi čovjek na površini Mjeseca bio oko šest puta lakši nego na površini Zemlje.

Isto tako, ni na svakoj tačci na površini Zemlje težina čovjeka nije ista.

Ta razlika je posledica različitog gravitacionog privlačenja na tim tačkama.

To se, između ostalog, dešava iz razloga što planeta Zemlja nije homogena masa po cijeloj svojoj zapremini (takođe, postoje i drugi uticaji, ali o njima sada neću pisati).

Jedna od manifestacija tog fenomena je, da tamo gdje je veća dubina vode u okeanima, manja je težina površinskog sloja vode, što dovodi do povećanja nivoa vode na tom lokalitetu.

Takođe, tamo gdje su ispod morskog dna materijali u čvrstom sloju Zemlje manjih specifičnih težina, biće slabija sila gravitacionog privlačenja vode, a samim tim će i težina vode biti manja nego na mjestima gdje su materijali ispod morskog dna većih specifičnih težina.

Da bi se anulirale te razlike u težine vode, dešava se da se voda podiže ili spušta i zaustavlja u ravnotežnom položaju svoje površine.

Taj ravnotežni položaj za svaku tačku na površini vode na našoj planeti je različit i samo ponegdje se poklapa sa idealnim teorijskim oblikom elipsoida.

Sledeći faktor koji utiče za ravnotežu, a samim tim i nivo površine vode je atmosferski pritisak.

Njegova uobičajena veličina na površini mora je oko 1 bar.

Kada bi imali slučaj da na jednom dijelu površine mora nestane uticaj atmosferskog pritiska, taj dio površine mora bi se podigao za oko deset metara u odnosu na blisku površinu mora gdje vlada normalan atmosferski pritisak.

U realnim uslovima, kada iznad površine mora ili okeana duva vjetar, on iznad površine vode stvara stanje smanjenog atmosferskog pritiska u odnosu na stanje kada nema vjetra.

Ovo stanje je u teoriji definisano  Bernulijevom jednačinom.

Što je brzina vjetra iznad površine vode veća, to je veličina atmosferskog pritiska iznad površine vode manja.

Čim se desi to smanjenje atmosferskog pritiska, dešava se stanje kao da je u toj zoni težina vode manja i dolazi do podizanja nivoa vode.

Čim se nivo vode podigne, pod uticajem gravitacije voda počinje da teče u svim pravcima od mjesta gdje je njen najviši nivo, tj. od mjesta gdje je brzina vjetra iznad površine vode najveća.

Ako vjetar izazove da atmosferski pritisak na površini vode opadne toliko da se nivo vode podigne za oko tri metra, kao što je tada bio slučaj u Njujorku, brzina kretanja vode se podiže na oko 25. km na sat.

Ako to uporedimo sa prosječnom brzinom kretanja pješaka od 5. km na sat, vidjećemo da je ta brzina vode vrlo velika, tako da ta voda ima veliku kinetičku energiju.

Kada ta rijeka vode udari u obalu, ona se pretvara u rušilački vodeni talas, sličan cunamiju.

Ali, za razliku od cunamija, koji relativno kratko traje, ovaj talas može da traje sve dok duvaju vjetrovi.

Posledica toga su katastrofalne poplave u priobalnom području.

Neki od razloga porasta nivoa mora i okeana

Smatra se da kad bi se sav led na planeti otopio, nivo vode bi se podigao za 66 metara.

Takođe, predviđanja naučnika su da treba očekivati  da će se nivo svjetskih mora podići najmanje jedan metar do kraja ovog stoljeća.

Jedno od najzanimljivijih pitanja koje današnja nauka pokušava da riješi je: Zašto raste nivo mora i okeana?

I pored konstantnog truda naučnika širom svijeta, još nije dat u potpunosti zadovoljavajući odgovor.

Polazeći od premise da u Svemiru, pa samim tim i na planeti Zemlji, sve mora da ima svoj realni i logični smisao i sled događanja, pokušati ću da objasnim kako na fenomen porasta nivoa mora i okeana utiču dvije poznate pojave: Erozija i Gravitacija.

Uticaj erozije:

Po dostupnim podacima, ukupna količina mulja koju nanesu rijeke u mora i okeane za godinu dana je oko 69 milijardi tona.

Ako se predpostavi da jedna tona nanosa zauzima približno 1 m3 zapremine, a to znači da  svake godine na dno mora i okeana dođe nova količina materijala, čija je zapremina oko 69 milijardi kubnih metara.

Ta nova zapremina materijala teorijski podiže nivo vode za 2,18 milimetara godišnje.

Međutim, stvarna težina 1 m3 zapremine mulja na dnu mora ili okeana, u uslovima povećanog pritiska usled stuba vode iznad njega, je znatno veća od u literaturi predpostavljene težine mulja u rijekama od 1 tona po m3, pa će stoga stvarna vrijednost za podizanje nivoa vode biti manja.

Kada se gornji rezultat prevede na vrijeme od 100 godina, dobije se da bi u tom periodu kao posledica erozije, podizanje nivoa mora i okeana trebalo biti od 10 do 15 cm, što približno odgovara stvarnom rezultatu u tom periodu.

Naprijed navedeno pokazuje, da bi po ovom principu, porast nivoa mora i okeana bio više od jednog metra svakih hiljadu godina.

Ovaj podatak navodi na misao da će jednog dana nestati kopno, ili pak biti svedeno na vrlo malu prosječnu visinu.

Ako bi Zemlja bila idealna sfera, debljina sloja vode na njoj bi bila oko 2690. metara.

Uticaj Gravitacije:

Smatra se da su nebeska tijela, u prvom redu planete, nastala srastanjem od većeg broja manjih tijela.

Na osnovu poznatih zakona fizike, u prvom redu Teorije o ekvipritisnim površinama, to novonastalo tijelo u početku svog postojanja, ako ima dovoljnu masu, usled dejstva sopstvene gravitacije mijenja svoj oblik  u težnji da dobije formu lopte.

Ono bi taj oblik i dobilo kada bi to tijelo, tj. planeta, bilo napravljena od vrlo viskoznog materijala, recimo vode.

U stvarnosti, planeta Zemlja je većinom sastavljena od materijala koji, dok je u čvrstom stanju, ima veliki koeficijent viskoznosti.

Posebno na površini planete Zemlje temperatura uslovljava da taj materijal bude u čvrstom stanju, tj. formirana je čvrsta kora, čiji je koeficijenat viskoznosti vrlo veliki.

Zbog toga gravitacione sile ne mogu u potpunosti deformisati površinu Zemlje, kako bi je doveli do oblika idealne lopte.

To uslovljava da kora planete Zemlje, u sadašnjoj fazi njenog razvoja, bude neravna.

Čvrsta kora Zemlje, uključujuči i dno okeana i mora, usled gravitacionih i drugih uticaja stalno mijenja svoj oblik, pri čemu se ta promjena odvija relativno sporo.

Ovaj postupak uslovljava da se sa protokom vremena dešava konstantna pojava da površine kopna  postaju sve niže, a površine dna okeana i mora sve visočije.

Ova pojava uslovljava stalno povećanje površine planete Zemlje pod vodom.

Veličinu tog efekta je teško odrediti, jer zavisi od mnogo faktora, i vrlo je različit od lokaliteta do lokaliteta na Zemlji.

U sadašnjem vremenu uticaj Gravitacije bi trebao biti manji od uticaja Erozije.

Neki naučnici smatraju da je nakon završetka zadnjeg ledenog doba od prije oko 11.000 godina, kao posledica erozije i gravitacije, nivo mora i okeana porastao za oko 30 metara, što bi moglo biti približno tačno.

Asteriodi

Asteroidi i komete su ostaci od nastanka Sunčevog sistema i uglavnom orbitiraju oko Sunca u prostoru između putanja Marsa i Jupitera.

U toj oblasti, poznatoj kao asteroidni pojas, nalazi se između 1,1 i 1,9 miliona asteroida.

Njihova veličina se kreće od manjih, koji su kao neko brdo ili planina pa do takvih koji liče na manje planete.

Njihove unutrašnje i gravitacione sile nijesu takve da bi asterod dovele u oblik sličan lopti, već oni imaju vrlo nepravilan oblik, po pravilu što su manji, oblik im više odstupa od oblika lopte.

Najveći asteroid u tom pojasu je Ceres, otkriven još 1801. god. koji ima prečnik preko 900. km.

Preko dvadeset asteroida ima prečnik veći od 200 km.

Ravan u kojoj oko Sunca rotira većina asteroida je vrlo blizu ravni u kojoj oko Sunca rotira Zemlja.

Prosječne specifične gustine su izračinate samo za nekoliko poznatih satelita, i sve one su vrlo različite i manje od vrednosti specifične gustine za unutrašnje planete.

Za ostale satelite i sve asteroide vrijednost specifične gustine se samo predpostavlja.

Kompletan Sunčev sistem rotira, pri čemu je brzina rotacije planeta sa svojim satelitima, asteroida, meteorita i drugih tijela manja sa povećanjem njihovog rastojanja od Sunca.

Da nema rotacije planeta oko Sunca sve planete bi se survale na Sunce usled dejstva gravitacionih sila.

Da bi neko tijelo moglo da rotira oko Sunca potrebno je da gravitacione sile privlačenja i centrifugalne sile koje su suprotnog smjera, budu u ravnoteži.

Pri ovoj rotaciji postoji jedan besprekorno fin sistem samoregulacije putanje koji stalno održava planetu u tačno određenom rastojanju od Sunca.

U Sunčevom sistemu ponekad se pojave i komete.

To su nebeska tijela koja dolaze izvan Sunčevog sistema.

Kakve posledice bi imao udar velikog asteroida u Zemlju ?

Treba navesti, da je tokom dvadesetog vijeka, veliki broj geologa iznio mišljenje da bi udar nekog asteroida ili komete u Zemlju, mogao biti povezan sa pričom o biblijskom Potopu.

Ja ovakav događaj smatram za najvjerovatniji razlog nastanka potopa, kao i propasti Atlantide.

Posebno teorijsko pitanje je šta bi se desilo sa putanjom Zemlje oko Sunca kada bi u Zemlju udario asteroid.

Ako bi usled udara asteroida promjene brzine i putanje kretanja Zemlje bile značajne, Zemlja bi ili odlutala u Svemir, ili pala na Sunce.

A značajnije promjene brzine bi mogao da izazove udar većeg asteroida u Zemlju, dok bi udar manjeg asteroida, prošao bez bitnijih promjena u putanji Zemlje.

Kada bu u Zemlju udario veliki asteroid, prečnika nekoliko stotina kilometara, on bi izazvao takva razaranja, koja bi uništila život na Zemlji.

Iz predhodnog se može izvući zaključak, da u istoriji ljudskog roda, čim on i danas postoji, u planetu Zemlju nije udario veliki asteroid.

Postoje tri varijante za porijeklo Asteroida koji bi mogao da udari u Zemlju: – Da je predhodno bio satelit Zemlje;

• Da je rotirao oko Sunca, najvjerovatnije u Pojasu asteroida koji se nalazi između Marsa i Jupitera;
• Da je došao iz dubokog Svemira.

U dvije prve varijante Asteroid bi mogao da udari u Zemlju isključivo u zoni ekvatorijalnog pojasa, dok u trećem slučaju nema pravila.

Međutim, sreća za Zemlju je u tome što Sunce sadrži preko 99% mase Sunčevog sistema, pa svi asteroidi koji dolaze iz dubokog Svemira za metu imaju Sunce.

Vjerovatnoća da takav Asteroid iz dubokog svemira udari u Zemlju je vrlo, vrlo mala.

Taj asteroid bi u Zemlju mogao da udari samo ako se kreće u ravni u kojoj Zemlja rotira oko Sunca, pa i u tom slučaju bi predhodno morao da prođe pored spoljnih, vrlo masivnih planeta Sunčevog sistema i kroz Pojas asteroida i pogodi baš trenutak kada naiđe Zemlja.

Znači, Asteroid koji je udario u Indijski okean i izazvao uništenje Atlantide, došao je najvjerovatnije iz Pojasa asteroida i njegov prečnik je prema mojim proračunima bio od 30 do 50 kilometara.

Mjesto gdje je udario taj asteroid, tj. njegovi djelovi, u tom vremenu je moralo biti vrlo blizu tadašnjeg ekvatora.

Nakon destrukcije koju su izazvali ti udari, desilo se značajno premještanja masa planete, a kao posledica toga, pomjerila se pozicija ose rotacije planete.

Iz tih razloga, tlo na kom se nalazila tadašnja Atlantida, a to je sadašnji Madagaskar,  nakon udara je došlo u poziciju južno od novog ekvatora.

Šema stanja u okeanu prije udara Asteroida u okean

Šema stanja u okeanu poslije udara Asteroida u okean

Taj asteroid se u blizini Zemlje vjerovatno raspao na više komada, a dva najveća komada su udarila na mjestima gdje su kasnije nastala ostrva Mauricijus i Reinion.

Asteroid je došao iz smjera zapada i u okean udario pod oštrim uglom.

Brzina kojom su djelovi asteroida udarili u Zemlju je bila mnogostruko veća od brzine kretanja tog dijela planete Zemlje, pa su kao posledicu toga, njegovi djelovi, slično nekom ogromnom buldozeru, izazvali pomjeranje materijala čvrste zemljine kore i njegovo nagomilavanje ispred sebe, stvarajući na taj način zemljani nasip veličine ogromnih planina.

To je u velikoj mjeri odredilo  putanju glavnog toka cunamija u smjeru od tih nasipa, tj. okrenulo ga prema Madagaskaru.

Znači, udari djelova Asteroida u Atlantovo more su izazvali pojavu bar dva supervulkana.

Kao posledica toga nastao je cunami koji je uništio Atlantidu i mnogo toga još.

Tunguska еksplozija

Tunguska еksplozija sе dеsila 30. juna 1908. godinе, u jutarnjim satima, iznad šumskog područja u udaljеnom dijеlu istočnog Sibira, u blizini rijеkе Podkamеna Tunguska.

Većina naučnika smatra se da je najvjerovatniji uzrok te eksplozije kamеni mеtеorit prеčnika oko 50 m, koji sе raspao i sagorio na visini od oko 8 km iznad površinе.

Eksplozija je izazvala potpunu pustoš u okolini.

Iako sе dеsila u vеoma slabo nasеljеnom području, nеkoliko očеvidaca jе opisalo pojavu vеlikе vatrеnе kuglе na nеbu, sjajnе kao Suncе.

Sama еksplozija sе čula do 1.000 km od еpicеntra, a sеizmički talasi su dvaput opasali Zеmljinu kuglu i bili su rеgistrovani sеizmografima širom planеtе.

Šumski pokrivač jе gorеo dva dana. Šuma jе u cеntralnih 1000 km² ispod еksplozijе prosto spaljеna, a čak i do 50 km od еpicеntra drvеćе jе bilo oborеno udarnim talasom.

Prašina nastala ovim događajеm jе prеkrila okolinu i bila atmosfеrskim strujanjima raznijеta oko cijеlog svijеta i izazivala jе upеčatljivе zalaskе Sunca širom planеtе.

Vrlo je čudno da je trеbalo da prođе čitavih 20. godina, pa da prva naučna еkspеdicija, koju jе vodio Lеonid Kulik, dođе u prеdio еksplozijе.

Nijе bio pronađеn nikakav udarni kratеr, niti djеlovi mеtеorita.

Nedavne еkspеdicijе su navodno, ipak uspjеlе da izvuku sitnе čеsticе iz ostataka oborеnih stabala i nalazi su pokazali da sastav tih čestica odgovara sastavu kamеnih mеtеorita.

Ovdje treba reći da je inače sastav kamenih meteorita vrlo sličan sastavu kamena na Zemlji. Ta sličnost mora biti još izraženija poslije 20. godina za koje su ti navodni ostaci meteorita bili u direktnom kontaktu sa materijalima na površini Zemlje. Za to vrijeme je došlo do međusobnog uticaja i prelaska atoma sa jednog komada na drugi, što je uslovilo promjenu početnog hemijskog sastava i materijala eventualnog meteorita i materijala na površini Zemlje.

Prema naknadno viđenim efektima na terenu, procеnjujе se da jе enеrgija Tunguske еksplozijе bila 10-15 mеgatona TNT, što jе oko hiljadu puta višе od еksplozijе bombе bačеnе na Hirošimu. Eksplozija takvih razmеra možе da uništi čak i mеgalopolis.

Ako se pomenuti događaj posmatra realistično i dovoljno kritički, neshvatljivo je zašto bi se „Tunguski“ meteorit raspao uz eksploziju i zašto baš na 8. kilometara iznad površine.

Kada je julu 1994. godine kometa Šumaher-Levi udarila u Jupiter, predhodno se raspala na više od 20 djelova. Prilikom i nakon udara nijesu primijećena nikakva eksplozivna dejstva, jer se udar desio sa suprotne strane od Zemlje.

Sličan primjer imamo u prilikom lansiranja svemirskih letilica.

Naime, prilikom lansiranja svemirskih brodova i prilikom njihovog povratka na Zemlju, usled trenja njihove površine i zemljine atmosfere, dolazi do ekstremnog zagrijavanja samo površine svemirskog broda, kao i erozije površinskog sloja letilice.

Tačno je da ta erozija stanji površinu oplate svemirskog broda za nekoliko santimetara, ali nema eksplozije.

Takođe, i sada u planetu Zemlju svakodnevno udaraju meteoriti i manji asteroidi, koji izazvaju samo lokalne posledice.

No, oni mogu da sagore prilikom kretanja kroz atmosferu, ali nijedan ne eksplodira.

Sklon sam da mislim da Tunguska eksplozija nije imala nikakvu bitnu vezu sa nekim meteoritom, već da je bila posledica nekog drugog, za sada, nerazjašnjenog događaja.

Eroziona snaga vode

Godine 1923. američki geolog Harlen Bretz je opisao jedno od najneobičnih područja koje je pronađeno na površini naše planete.

Prekrivajući područje od nekih 40.000 kvadratnih kilometara u jugoistočnom dijelu države Vašington, USA, to područje sadrži široku mrežu velikih, suvih kanala, nekada više kilometara širokih, formirajući mnoštvo strmih brda i kanjona, koji se usijecaju u čvrstu vulkansku stijenu.

Drugačije od običnih rečnih dolina, koje generalno imaju široki „V“ oblik u svom poprečnom presjeku, ovi kanali često pokazuju strme strane i ravna korita.

Kao dodatak, na različitim visinama nalaze se veliki nasipi bujičnog šljunka.

Dokazi o stotinama starih vodopada, od kojih su neki bili viši od 100 metara, sa velikim erodovanim basenima na suvom dnu, svedoče o nečem veoma neuobičajenom.

Kako je ovaj predio mogao da nastane?

Brec je imao ideju, ali ona je bila toliko neuobičajena, da je izazvao geološku raspravu tokom sledećin 40. godina.

U svojoj prvoj publikaciji po ovom pitanju, Brec nije izrazio svoju sumnju u veliku katastrofičnu pojavu, već je samo ukazao da bi to zahtijevalo ogromnu količinu vode.

Međutim, te iste godine on je objavio drugi rad, potpuno izražavajući svoj pogled da je zaista velika, ali kratkotrajna katastrofična poplava, izazvala formiranje takvog terena.

Ta poplava je preplavila to područje, erodovala kanale i nataložila ogromne naslage šljunka.

U to vrijeme geološka, a i druge nauke, snažno su odbacivali svako objašnjenje povezano sa katastrofama.

Opšte je bio prihvaćen princip Uniformizma, mišljenje da se geološke promjene odvijaju sporo tokom dugog perioda vremena.

Katastrofizam, ideja o iznenadnim velikim katastrofičnim promjenama skoro da nije imala ozbiljnog poklonika.

Vremenom su Brecove ideje počele da nalaze na pojačano zanimanje pojedinih njegovih kolega, ali za većinu je ideja o katastrofičnoj poplavi bila besmislica.

Jer, odakle voda za takvu poplavu?

Brec i neki njegovi sledbenici nijesu stali i našli su logično objašnjenje za porijeklo vode.

Naime, staro jezero Misoula, koje se nalazilo istočno od poplavljene teritorije, nekada je imalo 2.100 kubnih kilometara vode. Neke činjenice ukazuju da je led pravio branu koja je stvorila toliko jezero.

Iznenadno pucanje leda oslobodilo je vodu koja je izazvala rapidnu eroziju.

Zapremina vode od oko 7,2 kubna kilometra, koja se kretala brzinom od oko 30 metara u sekundi, po predpostavci geologa, erodirala je tlo i stvorila duboke kanale u čvrstoj vulkanskoj stijeni za samo nekoliko sati.

Nakon prezentiranja još dokaza vezanih za talasanje vode, većina geologa je prihvatila Brecovu teoriju.

Tokom većeg dijela ljudske istorije, katastrofizam je bio opšte prihvaćen pogled .

To je inače bio uobičajeni motiv stare mitologije i kod Grka i kod Rimljana.

Sa različitim intezitetom i različitom naučnom podrškom, takvo razmišljenje se nastavilo sve do dvadesetog vijeka, kada su neki geolozi našli i egzaktne dokaze da su postojale katastrofične geološke promjene na svim područjima planete tokom istorije čovječanstva.

To se posebno odnosilo na pronađene dokaze prilikom proučavanja fosila dinosaurusa i nedvojbene zaključke da su izumrli kao posledica neke ogromne katastrofe.

Međutim, kao što to često biva, bilo je tu i nekih senzacionalističkih, ne baš lako prihvatljivih predpostavki o prošlim događajima.

Pri normalnim, mirnim uslovima, promjene u unutrašnjosti Zemlje, kao i na Zemljinoj površini, se odvijaju veoma sporo.

Međutim, mnogi primjeri katastrofičnih aktivnosti, omogućavaju nam da zamislimo velike promjene za kratko vrijeme.

Najizrazitiji primjer nagle erozije u novijoj istoriji se desio 1976. godine.

Tada je novoizgrađena brana Teton u Ajdahu, USA, počela da puca. Ogromna količina vode je jurnula i usjekla u tlu sediment dubine do 100 metara za manje od jednog sata, jer je ta brana bila sačinjena od mekog sedimenta.

Na bazi uporednih elemenata, geolozi su izračunali da bi takva rapidna erozija stvorila istu dubinu sedimenta u čvrstom bazaltu za nekoliko dana, kao što se desilo u slučaju Brecovih kanala.

Istraživanjem i eksperimentima je utvrđeno da se kapacitet nošenja taloga kod vode u pokretu povećava sa trećim do četvrtim stepenom brzine kretanja vode, zavisno od vrste taloga.

To znači, ako se brzina vode poveća 10 puta, voda će nositi 1.000 do 10.000 puta više sedimenata.

Posebna priča su erozione karakteristike vode u kojoj se nalaze čestice pijeska, mulja i drugih sličnih sedimenata.

I za istu brzinu kretanja vode, eroziona moć vode koja u sebi sadrži sedimente mnogostruko je veća od erozione moći čiste vode.

Ove činjenice su vrlo bitne za objašnjenje nestanka ravničarskog dijela Atlantide, koji se nalazio uz njenu istočnu obalu.

Ako se zna da se u vrlo brzim rijekama voda kreće brzinom od nekoliko, pa do desetak kilometara na sat, pa kada to uporedimo sa brzinom vode razornih cunamija od osam stotina do hiljadu kilometara na sat, vidi se koja je tu razlika u pitanju.

Kada se tome doda i činjenica da je voda cunamija bila prepuna pijeska koji je nastao očvršćavanjem lave usled njenog hlađenja u vodi okeana, taj talas je prosto razbijao i odnosio ogromnom brzinom čvrsto zemljino tlo koje se našlo na njegovom putu.

Tako je, umjesto plodne kopnene ravnice na istočnoj strani Atlantide, nastao dio podvodnog platoa zvani Maskarenska zaravan.

Predhodna pojava je izazvala novi preraspored masa na planeti Zemlji, što je uslovilo da se promijeni položaj sopstvene ose rotacije Zemlje, a samim tim i mjesta polova.

Ekvator je dobio drugačiju poziciju, tako da Atlantida nije više bila direktno u zoni ekvatora, već se pomjerila južnije.

Pomjeranje prema jugu se desilo i sa Evropom, i kao posledica toga, u njoj je došlo do povećanja prosječnih godišnjih temperatura.