80 GODINA OSNIVANJA PRVOG LOGORA U NDH: Zabraniti ustaški znak, pozdrav i negiranje ustaških zločina

Predstavnici Srpskog narodnog vijeća, Koordinacije jevrejskih opština u Hrvatskoj, Eparhije gornjekarlovačke SPC-a i hrvatskih antifašista obilježili su pored spomenika u Jadovnu na Velebitu osamdesetu godišnjicu osnivanja ustaškog logorskog kompleksa Gospić – Jadovno – Pag, prvog takvog nakon osnivanja kvislinške NDH.

Tijela većine žrtava nikada nijesu ekshumirana

Glavna poruka sa komemoracije je zahtjev za jasnom zakonskom zabranom ustaškog pozdrava “za dom spremni”, zabranom ustaškog znaka i zabranom negiranja ustaških zločina i postojanja koncentracionih logora, odnosno njihovo tretiranje kao kaznenog djela.

“Na ovom mjestu tražim u ime hiljada i hiljada onih koji su pod pozdravom ‘Za dom spremni’ završili svoje živote ovdje i u ostalim ustaškim logorima smrti na teritoriju NDH ili su odvedeni u nacističke logore smrti, zabranu upotrebe tog ustaškog pozdrava, ustaškog znamenja i znakova, kao i zabranu negiranja ustaških zločina i postojanja koncentracionih sabirnih i logora smrti”, poručio je predsjednik Koordinacije jevrejskih opština Hrvatske Ognjen Kraus.

Predsjednik Srpskog narodnog Vijeća Milorad Pupovac takođe je kao glavnu poruku svog izlaganja istakao zahtjev za kriminalizacijom ustaškog pozdrava, gdje će prijedlog izmjena Kaznenog zakona s takvim sadržajem uskoro biti upućen u saborsku proceduru od strane manjinskih zastupnika.

U svom se govoru zapitao: “Zašto je nekome stalo da jedan od najsramnijih pozdrava i izraza domoljublja (a zapravo obožavanja države, statolatrije!) u hrvatskoj istoriji nikad ne izgubi svoje građansko pravo, pravo službene i javne upotrebe?” naveo je Pupovac.

On je takođe u goovoru rekao da se nastavlja pitati da li ” je takva ustrajnost na obrani tog službenog pozdrava ustaškog pokreta i takozvane Nezavisne Države Hrvatske posljedica znanja o njezinim rasnim zakonima i zločinima genocida prema Srbima, Jevrejima i Romima, a čije ozvaničenje je ovjeravano upravo sa ‘Za dom spremni?” Ili je pak ta ustrajnost posljedica neznanja koje se u posljednjih 30 godina u Hrvatskoj iz godine u godinu sve više povećava o svemu tome čega je i koga je taj pozdrav trajan simbol.”

Dovođenja i likvidacije prvo Jevreja, pa zatim Srba i manjeg broja Hrvata antifašista, započela su sredinom juna 1941. godine, a logori su nakon dva mjeseca zatvoreni na traženje italijanske vojske, jer su se nalazili u italijanskoj okupacionoj zoni NDH.

Publicista Slavko Goldstein procijenio je da je u ta dva mjeseca tamo pobijeno oko 24.000 muškaraca žena i djece, u najvećem broju Srba, zatim Jevreja, pa Hrvata, a istoričar Đuro Zatezalo daje procjenu od 40.123 ubijena, od toga poimenično daje popis 10.502 žrtve (9.663 Srba, 762 Jevreja, 55 Hrvata i 22 žrtve drugih nacionalnosti).

Javna upotreba ustaškog pozdrava i sada je zabranjena, ali se tretira kao prekršaj, a ne kao kazneno djelo, a nedovoljna jasnoća postojećeg zakonskog rješenja omogućava različite pravosudne prakse.

Osim toga, stav Vladine ad-hoc Komisije za suočavanje za prošlošću da je korištenje ustaškog pozdrava zabranjeno, ali da je iznimno dopušteno na komemoraciji poginulim pripadnicima stranačke vojske HOS u ratu u Hrvatskoj početkom devedesetih dodatno je zamaglio odgovora na pitanje, što je i kada zabranjeno, a što nije.

Izvor: RFE