OZON: Zagađenje vazduha izaziva teže oblike Covida 19, hitno potrebna akcija nadležnih

Rezultati monitoringa kvaliteta vazduha u Crnoj Gori za 2020. godinu, koji sprovodi Ekološki pokret ,,Ozon“ u okviru svog programa ,,Ekoskop“ pokazuju da je problem aerozagađenja veoma izražen.

“To je u vremenu zdravstve krize izazvane virusom COVID 19, veoma zabrinjavajuće i dokazuje neozbiljnost i nesposobnost nadležnih institucija da zaštite javno zdravlje i životnu sredinu”, navode iz “Ozona”.

Oni podsjećaju kako godinama upozoravaju na neophodnost izrade nove naconalne strategije za upravljanje kvalitetom vazduha sa konkretnim, vidljivim i mjerljivim akcionim planom, što podrazumijeva multisektorski pristup uz učešće zainteresovane javnosti, kao i lokalnih planova u opštinama u kojima je problem aerozagađenja izražen.

Njihovi podaci su sljedeći: kada su u pitanju suspendovane čestice sa prečnikom manjim od 10 µm ( PM₁₀ ), tokom 2020. godine najviše, 112 dana, sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti,  zabilježeno je u Bijelom Polju. Slijede Pljevlja sa 110 dana, zatim Podgorica, u Bloku V 84, na Zabjelu 98, dok je u Nikšiću 74 dana prekoračena srednja dnevna vrijednost PM₁₀ .

“Propisana granična srednja dnevna vrijednost  za PM₁₀ je 50 µg/m³,  a dozvoljeni broj prekoračenja na godišnjem nivou 35 dana, pa je na osnovu rezultata monitoringa nesporno da se radi o alarmantnom stanju u sve četiri opštine u kojima su postavljene mjerne stanice”, kaže se u izvještaju.

Praškaste materije (PM) se dovode u vezu s nizom bolesti, od onih koje pogađaju srce i disajne organe, preko dijabetesa, do neplodnosti i raka. Što je čestica manja, lakše i dublje prodire u tijelo

Zagađenje vazduha pogoršava stanje zaraženih koronavirusom

Iz “Ozona” objašnjavaju da praškaste materije (PM) i SARS-CoV-2 negativno utiču na iste ćelije i djelove ćelija, i zato se kod zaraženih osoba koje su izložene aerozagađenju dešava se dodatno respiratorno pogoršanje usljed odgovora na prisustvo SARS-CoV-2, time su češći teži oblici Covida-19, dok su i smrtni ishodi učestaliji.

Dugotrajna izloženost štetnim emisijama u vazduhu povećava se rizik od dobijanja akutnih i hroničnih bolesti, najčešće onih što utiču na respiratorni sistem. On usljed oslabljene funkcije postaje podložniji na uticaj virusnih infekcija, uključujući onu izazvanu koronavirusom (SARS-CoV-2).

Dosadašnja istraživanja pokazuju da aerozagađenje povećava smrtnost od Covida-19 u svijetu za 15%, a u Evropi za 19%. Takođe, utvrđeno je da porast koncentracije PM čestica od jednog mikrograma po kubnom metru povećava smrtnost od Covida-19 za 11%.

U “Ozonu” smatraju da su neophodna ekološko-epidemioška ispitivanja povezanosti aerozagađenja i Covida-19. Ona moraju biti precizno planirana i izvedena da bi se mogli donijeti adekvatni zaključci i prijedlozi mjera i kao takvi realizovati kroz novu nacionalnu strategiju i lokalne planove.

“Ozon” poziva nadležne na akciju i ozbiljan pristup problematici aerozagađenja, uz spremnost da daju i konkretan doprinos  u svim aktivnostima.