U SRBIJII SE UVODI GARANTOVANA PENZIJA: Novac i za one građane koji nijesu ostvarili pravo

Najstariji građani, a naročito žene, koji nisu uspjeli da ostvare penziju ni po kom osnovu, mogli bi da dobiju takozvanu garantovanu penziju, koju već primaju njihovi ispisnici u susjednim i evropskim zemljama.

Ona u regionu iznosi oko 100 evra, a možda koji evro više bi bila i kod nas. Kako kaže Milan Krkobabić, lider PUPS i ministar za brigu o selu, ovu vrstu penzije dobili bi stariji od 65 godina koji nemaju nikakva primanja. Takvih u Srbiji, prema statističkim podacima, ima oko 200.000.

“Zalažemo se za socijalno odgovornu državu koja posebno brine za najugroženije, a to su, bez sumnje, najstariji sugrađani. Takozvana garantovana penzija, kao poseban vid socijalnog davanja i prepoznatljiv izraz međugeneracijske solidarnosti, namijenjena je sugrađanima starijim od 65 godina, koji iz različitih razloga ne mogu da ostvare pravo na penziju, a nemaju druge prihode i nisu korisnici drugih socijalnih davanja.

Kako navodi Krkobabić, pravo na tzv. garantovanu penziju imali bi stariji od 65 godina koji su više od 20 godina državljani naše zemlje. To davanje bi bilo posebno značajno za žene koje su rađale i gajile djecu, vodile domaćinstva, a iz različitih razloga ne ispunjavaju uslove za sticanje bilo koje vrste penzije iz različite vrste penzije, starosne, porodične, invalidske – ističe Krkobabić.

On ističe da u Hrvatskoj takva vrsta prinadležnosti najstarijih iznosi oko 12.000 dinara. Kako navodi, žitelji Sjeverne Makedonije ne moraju da imaju dana staža u knjižici, ali da bi dobili socijalnu penziju od 100 evra, treba da imaju 15 godina života u toj državi, pod uslovom da nemaju imovinu i imovinska prava od kojih mogu da se izdržavaju.

Socijalne penzije za siromašne

U razvijenijem dijelu svijeta se uglavnom penzija ostvaruje tako što države primoravaju ljude da se osiguraju dok rade, kako bi kroz „prinudnu štednju” obezbijedili sigurnost u starosti. Pored penzije koja se dodjeljuje po osnovu osiguranja, postoje i socijalne penzije, koje se finansiraju iz budžeta i nisu zasnovane na uplati doprinosa. Socijalne penzije su ili univerzalne, namijenjene svima koji su stariji od određene starosne granice, ili su usmjerene samo na siromašna stara lica i dodjeljuju se uz provjeru materijalnog stanja, odnosno dohotka i imovine.

U Srbiji najveći broj starijih od 65 godina, gotovo 90 odsto, ostvaruje pravo na penziju po osnovu doprinosa za penzijsko – invalidsko osiguranje, koje su uplaćivali tokom radnog vijeka ili po osnovu nasleđivanja prava. Podaci o siromaštvu pokazuju da stari u Srbiji nisu ugroženiji od prosjeka populacije, te se obično konstatuje da je penzijski sistem u tom smislu ostvario jedan od svojih ciljeva – zaštitu od siromaštva u starosti.

Socijalnu pomoć malo koriste

Obuhvat starih penzijama nije, međutim, potpun. Procjenjuje se da u Srbiji danas oko 200.000 starijih ne ostvaruje pravo na penziju. Iako u Srbiji postoji opšti program socijalne pomoći namijenjen siromašnima, mali broj starih ostvaruje ovo pravo.

Ranija istraživanja pokazuju da je posjedovanje nešto veće imovine od propisane najvažnija prepreka za ostvarivanje prava. Dodatno, nedovoljno učešće starih u ovim programima je rezultat i neinformisanosti i komplikovanih administrativnih procedura.

IZVOR: (Mondo/Objektiv)