VELIKI ZNAČAJ EDUKACIJE I PREVENCIJE: Melanom izlječiv u 99 odsto slučajeva ukoliko se otkrije na vrijeme

Maj mjesec se širom svijeta obilježava kao mjesec borbe protiv melanoma. Samim tim, novoosnovano Crnogorsko udruženje medikalnih onkologa – CUMO sprovodi kampanju sa ciljem obavještavanja i upozoravanja javnosti na značaj prevencije i ranog otkrivanja melanoma.

Kako su saopštili, naziv kampanje „Borba protiv melanoma počinje prevencijom – TI ODLUČUJEŠ!“ inspirisan je činjenicom da je melanom izlječiv u 99% slučajeva ako se otkrije na vrijeme i naglašava značaj prevencije u procesu ranog otkrivanja malignih promjena.

“Prema statistici globalne statističke mreže za maligne bolesti koja objedinjava podatke za 185 zemalja, GLOBOCAN,  godina 2020. je donijela 19,3 miliona novih slučajeva obolijevanja i 10 miliona smrtnih ishoda od malignih bolesti.  Melanom čini svega 1% obolijevanja od svih tumora kože, ali je svakako najsmrtonosniji oblik kožnog tumora i uzrok je više od 75% smrtnih ishoda. Dužina preživljavanja zavisi od stadijuma bolesti: pacijenti sa metastatskim melanomom uglavnom imaju lošu prognozu, sa istorijskim stopama preživljavanja od 5 godina 10% do 2011. godine. GLOBOCAN i EUCAN procjenjuju stopu incidence melanoma u Crnoj Gori od 4.6 do 7,3. Ovaj podatak se uklapa u procjenu da zemlje Mediterana, gdje pripada i Crna Gora imaju stopu obolijevanja od 8-10 na 100 000 stanovnika”, kazali su iz CUMO.

Kako su naglasili, činjenica koja ohrabruje jeste da su u Crnoj Gori dostupne savremene terapije za pacijente oboljele od melanoma, koje su napravile značajan pomak u liječenju ove veoma agresivne forme tumora kože, produžujući preživljavanje pacijenata uz očuvan ili poboljšan kvalitet života. Edukacija stanovništva o ranom prepoznavanju promjena, samopregledi, skrining programi i dostupnost inovativne terapije ključne su komponente za smanjenje stope umiranja od ove bolesti.

Iz CUMO objašnjavaju da su prevencija i skrining najuspješniji način sprečavanja da do bolesti uopšte dođe, da se ona prepozna u prelaznom stadijumu transformacije u malignu, invazivnu formu ili se otkrije u svom ranom stadijumu kada je u potpunosti izlječiva. U sklopu primarne prevencije,  zaštita od jakog, direktnog sunčevog zračenja na plažama, ali i na drugim mjestima, još od najranijeg djetinjstva, kao i svijest o rizicima primjene solarijuma, naročito kod mladih ljudi, od najvećeg su značaja za preveniranje melanoma.

“Svaka osoba bi trebalo jednom u šest mjeseci ili godinu dana, doći na pregled, a ukoliko spada u rizičnu grupu, po preporuci dermatologa i češće. Mladež koji pokazuje odstupanja u obliku, boji, veličini, ili ima bilo kakve nove karakteristike izgleda – krvarenje, formiranje nodulusa, predstavlja suspektnu promjenu koja zahtijeva hitan pregled. Ukoliko primijetite bilo kakvu promjenu mladeža, obratite se bez čekanja Vašem izabranom lekaru, koji će Vas potom uputiti dermatologu.

Rizične grupe čine osobe sa fototipom kože I i II, osobe sa pozitivnom ličnom i porodičnom anamnezom u prvoj i drugoj liniji srodnika, osobe koje su profesionalno izložene sunčevom zračenju, osobe koje imaju više od 100 mladeža, ili koji imaju barem jedan mladež koji pokazuje atipiju, pacijenti koji su na imunosupresivnoj terapiji ili imaju urođeni ili stečeni poremećaj pigmentacije”, navodi se u saopštenju.

S obzirom na stalni porast novih slučajeva, kako dodaju, kao i činjenicu da je melanom veoma agresivan karcinom, rana dijagnoza je osnovni cilj i preduslov za uspješno liječenje melanoma.

“Melanom otkriven u ranom stadijumu se potpuno liječi hiruškom intervencijom. Sve ovo su razlozi da pacijent kožne promjene ne uklanja prije nego se posavjetuje sa dermatologom i plastičnim hirurgom”, kazali su iz CUMO.

Stope smrtnosti od melanoma u Evropi, kako su istakli,  smanjene su zahvaljujući dostupnim inovativnim terapijama kao što su ciljana terapija i imunoterapija.

“Ovome u prilog ide i podatak da danas svaki drugi pacijent (54%) sa metastatskim melanomom, kada je bolest već uznapredovala, pri primjeni kombinovane imunoterapije, živi duže od 5 godina, dok je samo 10 godina ranije taj broj bio svega 5%. Institut za onkologiju radi na razvoju registra za melanom koji će nam biti od velikog značaja za praćenje ishoda liječenja pacijenta gdje će se pokazati efikasnost inovativnih terapija i kroz podatke koje dobijemo, poboljšati individualni pristup pacijentu”, zaključuje se u saopštenju.