I CITADELU TRAŽE NAKON TRI DECENIJE: Vila Medin napuštena i zaboravljena

Brojna atraktivna imovina služi za odlaganje ugostiteljskog mobilijara, kao magacin, ili ih lokalna uprava ne može uknjižiti na svoje ime jer se vode na fantomske kompanije

Jedna od najreprezentativnijih građevina u Starom gradu, nekadašnja zgrada Službe društvenog knjigovodjstva, poznata i kao Vila Medina je još jedna zgrada u najstarijem jezgru Budve, koja se nalazi u vlasništvu Opštine, ali zbog dugogodišnjeg nemara i nepostojanja akta koji bi joj utvrdio namjenu stoji napuštena i zaboravljena od svih.

Ovo je samo jedna od građevina u vlasništvu Opštine koja propada, dok brojna atraktivna imovina služi za odlaganje ugostiteljskog mobilijara, kao magacin, ili ih lokalna uprava ne može uknjižiti na svoje ime jer se vode na fantomske kompanije.

Nalazi se na možda i najreprezentativnijem mjestu u Starom gradu, na Trgu pjesnika i kako je u razgovoru za “Vijesti” kazao pomoćnik sekretara za zaštitu imovine Opštine Budva Đorđe Zenović iz tog opštinskog resora apeluju ka rukovodstvu Opštine i ministarstvima ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, finansija i ministarstvu nadležnom za kulturu, kao i Upravi za zaštitu kulturnih dobara da svi zajedno pokrenu razgovore na koji način da se zgrade, pjacete, trgovi, ulice i bedemi u Starom gradu zaštite od devastacije.

”Urbanističkim projektom Stari grad, koji više nije na snazi, na parceli 2791 dvospratnoj zgradi 1 povrsine 278 metara kvadratnih, gdje se nekada nalazila Služba društvenog knjigovodstva je predviđena namjena gradske kafane. Ova zgrada tu namjenu nikada nije dobila, ali je pitanje koliko je Starom gradu danas potrebna još jedna kafana, a da recimo nemamo adekvatnu lokaciju za pomorski muzej, salu za vjenčanje, sabirno sjedište institucija kulture i slično. Naravno, ova zgrada koja se u listu nepokretnosti vodi kao isključivo vlasništvo Opštine u katastru trpi zabilježbu restitucije nekadašnjih vlasnika, kao i većina teritorije naše opštine, ali to ne može biti prepreka da se do okončanja tog postupka ona uredi, osposobi za upotrebu i eventualno stavi u funkciju građana i turista. Jer sada su skoro svi objekti u vlasništvu Opštine u Starom gradu praktično neupotrebljivi i čak ruinirani”, navodi Zenović.

Nažalost, kako je naglasio Sekretarijat za zaštitu imovine nema mogućnosti da utiče na Plan investicija, već isključivo da ulaže pravna sredstva radi zaštite ili povraćaja nekadašnje imovine.

”Stoga nam samo ostaje da apelujemo na sve da shvate značaj i vrijednosti svega što lokalna samouprava posjeduje unutar budvanskih bedema. Namjena za kulturu, obrazovanje i zaštitu i njegovanje običaja i tradicije Budve vidimo svi kao prioritetnu namjenu, ali se malo toga na tom polju radi. Namjera je da svima skrenemo pažnju na to da u srcu Starog grada vene i propada vrijedna imovina, dok Stari grad pod uticajem komercijalizacije, biznisa i “lake zarade” gubi primorski duh i izgled. Da li ćemo dozvoliti da i dalje najvrednija imovina koju posjeduje Opština služi za depoe i magacine mobilijara za ugostiteljske objekte, frižidere, dotrajale police iz butika ili jednostavno kao lokacije gdje se odlaže sav otpad ostaje da se vidi”, naglasio je Zenović.

Nekadašnja Vila Medin izgrađena je 1939. i bila je moderno odmaralište koje je raspolagalo sa 22 sobe i 38 kreveta. Jednu od najluksuznijih građevina u Starom gradu država Jugoslavija, nakon Drugog svjetskog rata je nacionalizovala od starobudvanske porodice Medin. Vila dobija novog gazdu – Narodnu banku Jugoslavije, koja je pretvara u odmaralište svojih radnika zaposlenih u Službi društvenog knjigovodstva. Razorni zemljotres 1979. ruši odmaralište, nakon čega slijedi obnova kompletnog Starog grada, pa i vile. Slijedi nova nacionalizacija, 1988, kada je zgradu preuzela Opština Budva, a gazdovanje povjerila radnoj organizaciji “Stari grad”. Zgrada godinama nije u upotrebi, iako se nalazi u samom srcu Staroga rada. Jednim dijelom je okrenuta ka plaži Brijeg od Budve, poznatije kao Ričardova glava, a na drugoj strani ka Trgu pjesnika. A na problem da brojne atraktivne nekretnine u Starom gradu, koje su vlasništvo Opštine Budva a uknjižene su na fantomske firme, koje ne postoje ili su ugašene, još prije više od pola godine je ukazao Sekretarijat za zaštitu imovine, koji je od novog rukvodstva Uprave za katastar i državnu imovinu tražio da se obnovi katastar nepokretnosti za Stari grada zbog brojnih nepravilnosti i spriječe višegodišnje zlozpotrebe milionski vrijedne opštinske imovine. Zenović je kazao “Vijestima” da i pored urgencija u državnom katrastru i dalje ćute i ne odgovaraju na njihove dopise.

“Sekretarijat za zaštitu imovine se više puta obraćao Upravi za katastar i državnu imovinu da u smislu člana 71 Zakona o državnom premjeru i katastru nepokretnosti odobrite obnavljanje katastra nepokretnosti za dio katastarske opštine Budva koji se odnosi na Stari grad. Kako do danas nijeste postupili po našem zahtijevu urgiramo da što prije odlučiti u ovoj pravnoj stvari”, prepričava Zenović šta piše u posljednjoj urgenciji koju su poslali.

Doskorašnja Uprava za nekretnine Crne Gore, kojom su upravljali kadrovi DPS-a punih pet godina se oglušavala o zahtjeve i urgencije koje je slao opštinski sekretarijat, kako bi se izvršilo novo takozvano katastarsko izlaganje Staroga grada, jer decenijama unazad najvrijednija imovina lokalne uprave je upisana na davno ugašene opštinske ustanove i državne firme, što je omogućilo brojnim zloupotrebama, pa i nezakonitom korišćenju i izdavanju u zakup vrijednih nekretnina.

Zenović ističe kazao je da nažalost, po Opštinu Budva i Sekretarijat koji je po zakonu dužan da upravlja imovinom opštine ništa se suštinski nije promjenilo promjenom vlasti na državnom nivou.

“I dalje samo šaljemo dopise i urgencije jednosmjerno, bez ikakvih pisanih i usmenih odgovora. Čak se i prethodni direktor Uprave za imovinu jednom i udostojio da nam odgovori na urgenciju, istakavši da Uprave nema finansijskih sredstava da izvrši obnavljanje katastra nepokretnosti za Stari grad. Nakon što smo u odgovoru naveli da je naš organ spreman da snosi finansijske troškove cijelog postupka nikada nam više nije odgovoreno”, naglasio je Zenović.

U katastarskim evidencijama opštinske imovine, postoji situacija da se određena imovina i nakon više od 30 godina od gašenja određenih pravnih lica kojima su osnivači država i Opština, poput ONO, DZS i KIC, zgrade i kuće u Starom gradu i dalje vode na njih.

Najvrednijom imovinom u Starom gradu upravljaju fantomske firme

Zenović kaže da Sekretarijat sada uzaludno čeka skoro pola godine na odgovor od strane novog rukovodstva Uprave. “Za to vrijeme najvrednija imovina Opštine Budva u Starom gradu propada na oči mještanima i turistima. Nakon prelaska iz sistema društvene imovine na sistem privatne, na terenu ali i u katastru je došlo do brojnih zloupotreba ili slučajnih grešaka, znog čega Opština sada ne može upravljati svojom imovinom. Ja iskreno ne mogu da vjerujem da trenutno postoji puno toga važnijeg od utvrđivanja stanja svojinsko-pravnog statusa brojne imovine na teritoriji Budve. Naš Sekretarijat nema dovoljno ni kadrovskih, ni finansijskih kapaciteta, ali ni zakonskih ovlašćenja da cio postupak sprovede ili makar pokrene sa mrtve tačke i zato ponovo javno apelujemo na Ministarstvo finansija, Zaštitnika imovinsko-pravnih interesa, Upravu za imovinu, Upravu za zaštitu kultutnih dobara i predsjednika Opštine da svi zajedno krenemo u proces utvrđivanja imovinskog statusa brojnih nepokretnosti u Starom gradu i zaštiti i revalorizaciji, kako nepokretnosti u vlasništvu opštine i države, tako i cijelog Starog grada sa kontakt zonom, koji je još 2017. proglašen spomenikom kulture od nacionalnog značaja”, poručio je Zenović.

Ističe da dosadašnji i sadašnji odnos prema ovom pitanju je nažalost doveo do toga da je Stari grad u poslijednje dvije decenije izgubio konture i obrise starog urbanog jezgra i gotovo svu kulturnu namjenu jednog ovakvog prostora.

“Jer je prioritet dat svim drugim sadržajima osim kulturno-istorijskog. Zbog nemara je situacija takva da su čak i životi i javno zdravlje ugroženi, pa je krajnje vrijeme da se država i lokalna zajednica posveti rješavanju ovog problema”, zaključio je Zenović.

I Citadelu traže nakon tri decenije

Sekretarijat za zaštitu imovine nedavno je uputio zahtjev Zaštitniku imovinsko-pravnih interesa Crne Gore da hitno pokrene postupak poništenja ugovora kojim je srednjovjekovna tvrđava i kulturno-istorijski spomenik Citadela u Starom gradu prešla u vlasništvo privatne kompanije.

Nakon punih 30 godina je tadašnje Ministarstvo odbrane, koje je bilo vlasnik ovog srednjovjekovnog utvrđenja, odlučila da ga razmijeni sa budvanskom kompanijom Imobilia, na ime stambenih prostora u Tivtu, nekih 700 kvadrata.

Opština Budva sada želi da se ispita cijeli slučaj, te da se utvrdi da li je došlo do kršenja zakona prilikom zaklučenja ugovora i to na koji način su kompaniii “Imobilia” pripale i nepokretnosti koje nijesu bile u ugovoru- platoi trgovi…

“Nepokretnost je vlasništvo preduzeća Citadela DOO Budva. Značaj ovog objekta za kulturni i društveni razvoj Budve je nemjerljiv o čemu govori činjenica da je Citadela u Starom gradu upisana u Registar nepokretnih spomenika kulture od 30. oktobra 1961. godine. Citadela predstavlja jedna od najznačajnijih fortifikacionih objekata srednjeg vijeka na Crnogorskom primorju u okviru koga se nalaze bedemi, ostaci srednjovjekovne crkve Svete Marij, kapije više platoa i zgrade nekadašnje kasarne. Ovaj kulturno istorijski spomenik bio je u nadležnoj katastarskoj evidenciji evidentiran kao vlasništvo Savezne republike Jugoslavije – Ministarstvo odbrane VP 4212 Podgorica. Oni su Citadelu otuđili ugovorom o razmjeni nepokretnosti koji je 16. decembra 1992. zaključen za preduzećem “Imobilia Construction Consulting” Sveti Stefan. Nakon navedenog Opština je pokušala da zaštiti svoja prava podnošenjem tužbe za poništaj pravnog posla, nakon čega je uslijedila protivtužba “ Imobilia Construction Consulting”, da bi na kraju bilo zaključeno poravnanje kojim se Opština Budva odrekla svog tužbenog zahtjeva čim je postupak pravosnažno okončan”, ističe se u dopisu.