KOVAČEVIĆ: Ćutanje Vlade državu može koštati milione, Zeta veliki ekološki problem

Raskidanje ugovora sa izvođačem radova za izgradnju postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda na lokaciji Landža pored ekoloških, tehničkih, finansijskih i administrativnih rizika, dovelo bi u pitanje i buduće obezbjeđenje bespovratnih i kreditnih sredstava za realizaciju drugih projekata iz oblasti otpadnih voda i vodosnabdijevanja u Crnoj Gori – upozoravaju iz danilovgradske lokalne uprave.

O zastoju u realizaciji investicije ukupne vrijednosti više od 5,5 miliona eura čelnica Opštine Zorica Kovačević informisala je predsjednika države Mila Đukanovića, od kojeg očekuje da svojim autoritetom utiče na rješavanje tog, za Danilovgrad, gorućeg problema. Prethodno je u dva navrata o svemu informisan nadležni Vladin resor – Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, ali nije dobijena povratna informacija o statusu projekta.

Crna Gora i Evropska banka za obnovu i razvoj potpisale su 2010. godine ugovor za projekat „lzgradnja infrastrukture u opštini Danilovgrad“ koji se sastoji od četiri segmenta. Prva dva, rehabilitacija i proširenje vodovodne mreže i instalacija sisetma SCADA okončana su 2015. odnosno 2019. godine. Za treći, rekonstrukcija postojeće i izgradnja nove kanalizacione mreže, izvođač radova „Strabag AG Austria“ je pripremio idejni i glavni projekat.

Izgradnja postrojenja je četvrti segment projekta, planirano je za 12.000 stanovnika, a u prvoj fazi bilo bi izgrađeno za 6.000 stanovnika. Ugovor za projektovanje i izgradnju potpisali su 2018. godine Vodovod i kanalizacija Danilovgrad i ,,Karkanias Environmental Technology S. A.– Grčka“, na iznos od 2,39 miliona eura. U toku je finalna faza usaglašavanja glavnog projekta sa komentarima revizije. EBRD je odredila 31. januar 2021. godine za datum dostupnosti sredstava za realizaciju projekta. – Opština se 21. januara obratila Ministarstvu ekologije, prostornog planiranja i urbanizma sa zahtjevom za pokretanje procedure produženja roka dostupnosti kreditnih sredstava, do 31. januara 2022. godine, a koji je trebalo, u skladu sa procedurom, proslijediti Ministarstvu finansija i socijalnog staranja. Kako nijesmo dobili povratnu informaciju, 18. marta uputili smo urgenciju. Do danas ni na taj dopis nijesmo dobili odgovor – piše u dopisu predsjedniku države.

Predsjednica danilovgradske Opštine upozorava da će trpjeti i Opština i država ukoliko se izmijeni koncept projekta i ne nastavi realizacija dva preostala segmenta.

“Izmjena koncepta projekta u fazi kada su ugovoreni izvođači radova, značajno bi odložila njegovu realizaciju, i to za više godina, čime bi se prolongirao negativan uticaj otpadnih voda na ekosistem rijeke Zete (od 2019. godine ima status Parka prirode) i odgodilo ispunjavanje zahtjeva Evrpske komisije kada je u pitanju poglavlje 27 Životna sredina i klimatske promjene. Takode, potencijalna promjena koncepta u ovoj fazi nosi i finansijske rizike, jer je izvjesno da će, u slučaju raskida ugovora ili prolongiranjem njegove realizacije, izvođači i konsultant potraživati nadoknadu na koju imaju pravo. Jezikom brojki, po ugovoru sa EBRD o kreditu od 5,35 miliona eura Opština je dužna izmiriti 2,67 miliona eura, a drugu polovinu Vlada, počev od aprila 2022.godine. Po ugovoru za projekat izgradnje postrojenja između Vodovoda i ,,Karkanias Environmental Technology S. A.“ u iznosu od 2,39 miliona eura, plaćen je avans od 478.000 eura. Vodovod i Strabag zaključili su ugovor vrijedan 2,74 miliona eura, a uplaćen je avans od 549.883 eura”, navedeno je u dopisu.

Precizira se da izmjena koncepta projekta zahtijeva ponavljanje brojnih aktivnosti: od izmjene prostorno-planske dokumentacije, ažuriranje postojeće ili izrada nove Studije izvodljivosti uključujući „cost-benefit“ analizu do sprovođenja tenderskih procedura, ugovoranja izvodača i konsultanta.

“Sve te aktivnosti zahtijevaju značajno vrijeme i značajna finansijska sredstva, čiji izvor je u ovom trenutku neizvjestan, bilo daje u pitanju obezbjeđenje kreda ili bespovratnih sredstava. Kada je u pitanju obezbjeđivanje međunarodnih sredstava, napominjemo da se radi o složenim i vremenski zahtjevnim pregovorima i procedurama”, navedeno je u dopisu.

Kovačević ocjenjuje da aktivnosti na realizaciji projekta treba nastaviti jer su ,,dosadašnje aktivnosti sprovedene u skladu sa zakonskim procedurama, kao i procedurama međunarodnog kreditora Evropske banke za obnovu i razvoj“, te da su ugovori i dalje na snazi.

“Kako je izrada projektne dokumentacije u završnoj, odnosno u fazi revizije, očekujemo da će se uskoro stvoriti uslovi za podnošenje prijave za građenje i početak izvođenja radova”, ističe se u dopisu predsjednice Opštine Danilovgrad.

Na javnim raspravama bez primjedbi na lokaciju Landža

U dopisu predsjedniku Crne Gore Milu Đukanoviću čelnica Opštine Danilovgrad Zorica Kovačević ukazuje da je dodatni problem za realizaciju projekta i ,,protivljenje grupe građana uz podršku pojedinih političlkih struktura i medija da se postrojenje gradi na lokaciji Landža“.

Ona ističe kako je lokaciju odredila struka.

“Izvođač ,,Karkanias Environmental Technology S. A.“ je pripremio elaborat o procjeni uticaja na životnu sredinu na koji je Agencija za zaštitu prirode i životne sredine dala saglasnost u decembru 2019. godine. Tim elaboratom su tretirani svi mogući uticaji postrojenja na ljude, okolni prostor, vazduh, vodu i tlo … Tri značajna dokumenta koja su prethodila pripremi projekta za izgradnju postrojenja prošla su javnu raspravu – o PUP-u Danilovgrad (2014), DUP-u Danilovgrad – centar (2015) i Lokalni plan zaštite životne sredine (2017).  U svim tim dokumentima navedeno je da je za izgradnju postrojenja odabrana lokacija Landža, ali nije stigla ni jedna primjedba”, zaključuje se u dopisu.