MIROSLAV ĆOSOVIĆ: Goran Komar priznao da prije 19. vijeka u arhivskim dokumentima nema pomena o Srbima u Boki Kotorskoj

Goran Komar je ljekar, publicista i srpski nacionalni radnik iz Herceg Novog. Uglavnom istražuje istoriju Boke Kotorske i njenog zaleđa.

O KOMAROVOM ISTRAŽIVANJU ISTORIJE

Komar je učinio izuzetan naučni posao, ispisao je iz arhiva Boke i Dubrovnika na hiljade starih pisama/dokumenata, prvorazrednih istorijskih izvora i objavio ih u 15-tak knjiga. Uglavnom je ispisivao ćirilična dokumenta, iz 16.-tog, 17.-tog, 18.-tog i 19.-vijeka.

Sa njegovim zaključcima o etničkom identitetu stanovnika Boke, Hercegovine (i Crne Gore) se ne slažem, ali imam veliko poštovanje prema onome što je uradio, mnogo je olakšao posao istoričarima i istraživačima istorije. Nakon što je pokazao istorijske izvore njegovo je pravo da ih tumači kako hoće i on sâm je time što ih je pokazao, ostavio svima mogućnost da ih tumače.

Imam malo ili nimalo poštovanja prema profesionalnim istoričarima sa zvučnim titulama, koji ne žele da pokažu izvore za svoje tvrdnje, pa su im još i zaključci neistiniti, prevarni, što je razumljivo – jer neće da pokažu izvor na kom zasnivaju tvrdnju.

Moj stav što se tiče istoriografije je – tvrdite što hoćete, ali prvo pokažite izvore da bi svi mogli da imamo uvid na osnovu čega iznosite tvrdnje.

IZ UVIDA U DOKUMENTA KOJA JE KOMAR POKAZAO JASNO JE – SRBA NEMA U BOKI PRIJE 19. VIJEKA

Čitao sam desetak Komarovih knjiga i pregledao nekoliko hiljada pisama/dokumenta koja je u njima objavio i nijesam mogao da ne primjetim, u tim dokumentima – pomena Srba, tj srpskog naroda u Boki i zaleđu, nema prije 19. vijeka, pa čak i do druge četvrtine 19. vijeka.

Tvrdnju da nema srpskog naroda u Boki prije 19. vijeka, i da je taj narod izmišljen u toj regiji i zaleđu radom srpskih graditelja nacije kao što su bili Vuk Karadžić i Simo Sarajlija, te njihovih nasljednika,  prvi sam, više puta javno izrekao, pa recimo i u tekstu Niko ne spominje Srbe u Boki prije 19. vijeka koji je objavljen 21. avgusta 2019. na Portalu Analitika.

GORAN KOMAR JE REAGOVAO NA TVRDNJE DA U BOKI NIJE BILO SRBA PRIJE 19. VIJEKA

Dvadesetprvog marta 2021. na svom FB nalogu gospodin Komar je objavio status kojim je reagovao na moje stare tvrdnje da u Boki Srba nema prije 19. vijeka. Takve konstatacije opet su iznesene na internetu, pa je Komar ovo napisao, dajem integralno:

“Историјска легитимација Старе Црне Горе

(из моје књиге “Јужни Срби”).

Упутство мојим пријатељима.

Ових дана, од многих пријатеља, указано ми је на интернетску објаву у којој се помињем. Казује се, како тврде тако њени аутори, да Срба није било у Боки прије 19. вијека.

Овдје показујем гдје их је посигурно било: у старој Црној Гори. Ово је званични акт Збора Црне Горе од 24. окт. 1756.

Ево овдје снимка дијела прве стране документа и читања: “будући ми православне вјере христијанске и закона свете цркве источне, а рода часна и света славеносрбскаго од којега су происходили свети цари србски и херцези црногорски, равно тако патријарси и архијереји, свештеници и поштени људи, главари и официри, од којих од постања…”

Ово није 19. вијек и ово није писао Вук?

Ми смо један народ.”

S obzirom da nije priložio nijedan dokument vezan za Boku Kotorsku, ovom objavom Komar je priznao da pomena Srba tj srpske narodnosti – u arhivima Kotora, Budve, Perasta, Risna, H. Novog, Dubrovnika… u dokumentima starijim od 19. vijeka – nema.

Što se tiče tvrdnje gospodina Komara da je Srba bilo u 18. vijeku u Staroj Crnoj Gori, taj zaključak nije utemeljen u istorijskim izvorima. U dokumentu iz 1756. godine koji je Komar pokazao, niđe se ne pominju precizne riječi – Srbi i srpski narod, a sami Komar je u dodatnom video pojašnjenju tog dokumenta naveo da je Zbor Crnogoraca 1756. u svom saopštenju upotrijebio sintagmu “CRNOGORSKI NAROD”. Video izjavu Gorana Komara možete pogledati na linku.

U istorijskom izvoru iz 1756. koji je pokazao, postoji izraz “slavenoserbskago” i taj je izraz publicista iz Herceg Novog predstavio u narodnosnom značenju. No, da je Zbor mislio da u Crnoj Gori postoji srpski narod, to bi u saopštenju Zbora bilo i navedeno.

Termin slaveno-serbski nije etnički termin i ovaj bi članak bio predugačak ako bih još i to obrazlagao. Napraviću poseban članak o tome kako je upotrjebljavan izraz – slaveno-serbski, nadam se – brzo.

GLIGOR STANOJEVIĆ O POČECIMA SRPSKE NACIONALNE IDEJE U CRNOJ GORI

Ono što sada mogu da navedem su riječi najvećeg crnogorskog istoričara kojeg smo ikad imali za period prvih vjekova turske vladavine na ovim prostorima.

To je Gligor Stanojević i on je u knjizi “Mitropolit Vasilije Petrović i njegovo doba 1740-1766” (Narodna knjiga i Istorijski institut, Beograd, 1978) ovo napisao: “Na osnovu dosad poznate građe, zapaža se da se pojmovi srpske i slovenske pripadnosti prvi put u Crnoj Gori upotrebljavaju  u glavarskom sloju tek u XVIII vijeku, dok se u crkvenim krugovima pojam s r p s k i javlja i u ranijim vjekovima.” (str 34)

Više puta sam pisao da je srpska nacionalna ideja van crkve, kod običnih Crnogoraca, prije dolaska na Cetinje Njegoševog učitelja Sima Sarajlije bila neznatna i beznačajna.

Crnogorci se prije 19. vijeka u narodnosnom smislu nijesu ośećali kao Srbi, običnim Crnogorcima izraz srbin do 19. vijeka, čak sve do 20. vijeka, je značio isto što i – pravoslavac, a obrazovani sloj je naravno, od druge četvrtine 19. vijeka forsirao ideju da su Crnogorci dio (novo)srpske nacije, jer su smatrali da je to najbolji put za Crnogorce – ujedinjenje sa ostalim pravoslavcima na Zapadnom Balkanu.

Gligor Stanojević je potvrdio da je srpska nacionalna ideja u Crnoj Gori novotarija i da je formirana pod dejstvom egzogenih političkih i ideoloških procesa.