VESELINOV: Filijala SPC u Crnoj Gori zastupa politiku izdaje crnogorske zastave i himne

Teškoća sa mitropolitom Joanikijom i SPC je u tome što oni zastupaju politiku međunacionalne mržnje između Srba sa ne samo Crnogorcima, već i sa Hrvatima, Bošnjacima, Makedoncima, Bugarima, Albancima i Ukrajincima, dok crnogorska filijala Srpske pravoslavne crkve zastupa politiku izdaje crnogorske zastave i himne, kazao je u razgovoru za Portal Aktuelno Dragan Veselinov, profesor Fakulteta političkih nauka u penziji i nekadašnji ministar poljoprivrede u vladi Zorana Đinđića.

Ističe da kod nas hrišćani i uniformisani crkveni ljudi imaju prava da govore o bilo čemu.

U intervjuu za portal Aktuelno govorio je i o vezi crkve i krizi na Kosovu, sekularizaciji u Srbiji i Crnoj Gori, ulozi SPC u političkom životu dvije države.

”Mitropolit Radović se razlikovao od sadašnjeg mitropolita Joanikija u tome što je težio jačanju federalne pozicije crnogorske mitropolije u Srpskoj pravoslavnoj crkvi bez prava beogradske patrijaršije da sklapa imovinske i druge ugovore sa Podgoricom preskačući cetinjsku mitropoliju. Joanikije je to izdao i on je daleko ispod prepredenosti Radovića”, naveo je Veselinov.

Aktuelno: Kosovska policija na administrativnom prelazu Merdare nedavno nije pustila automobil sa čelnikom SPC, Porfirijem Perićem da uđe na Kosovo. Nakon toga tenzije na relaciji Beograd – Priština su dodatno zaoštrene, a srpski patrijarh svojim izjavama, čini se, nije doprinosio smirivanju situacije. Kako vidite ulogu SPC i njenog poglavara u političkom kontekstu koji se vezuje za trenutnu situaciju na Kosovu?

Veselinov: Patrijarh Perić je dobio što je tražio. Dat mu je prištinski dokaz da je Kosovo nezavisna država koja njega u pravnom smislu tretira kao građanina druge države. Perić ne priznaje nezavisnost Kosmeta i deo je anti-stabilizacione politike između Beograda i Prištine. Bude li tim putem nastavio, sledeći korak Prištine prema njemu može biti da ga tretira i kao običnog turistu bez prava da ode do svog manastira u Peći, sve do pečata u pasošu persona non grata. Inat ga košta statusa. Bez zaštite Amerikanaca i Brisla teško da će moći preko Merdara u Peć. Verovatno je shvatio da od beogradske politike i neiskrenih Rusa nema koristi.

Aktuelno: Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić se prije nego je saopštio svoje dalje korake vezano za krizu na Kosovu konsultovao sa vrhom SPC i Porfirijem. Čini se da je postala tradicija da se politički vrh Srbije aktivno konsultuje sa crkvom kada su u pitanju važne političke odluke. Da li je uticaj crkve na državna i politička pitanja previše izražen i da li u Srbiji, ali i u Crnoj Gori postoji istinska sekularizacija ili je to samo privid?

Veselinov: Saradnja države i crkava nije protivna ideji sekularizma sve dok ne postoji obaveza države da stavove crkve brani svojim zakonima i kažnjava političke protivnike crkve. Toga nema ni u Crnoj Gori niti u Srbiji. Ali u obema državama postoji iskrena negativna saradnja Srpske pravoslavne crkve sa političkim snagama: u Srbiji sa samom vladom, a u Crnoj Gori sa iredentističkim delom vladajuće parlamentarne većine i članova vlade. Ta saradnja, na programu Velike Srbije, održava u Beogradu na vlasti ultra-nacionalističku vladu i kriminalne bande, dok u Crnoj Gori ona teži uništenju crnogorske nezavisnosti uz pomoć velikosrpskih partija i saradničkih gangsterskih bandi sa beogradskim. Korist za Crkvu od te politike je jačanje njene političke i ekonomske pozicije u obema zemljama po cenu intelektualne i moralne dekadencije naroda i sloma pravne države u Podgorici i Beogradu. Medjunarodna šteta od te politike za obe zemlje je udaljavanje od Brisla i kidanje integracionih veza sa duhom evro-američkog sveta.

Aktuelno: Kada govorimo o političkom uticaju crkve na državu ne možemo da zaobiđemo Crnu Goru, gdje je od litija 2020. godine u potpnosti afirmisano učešće SPC u politički život. Sadašnji mitropolit Joanikije Mićović je čak snimao predizborni spot pred izbore u avgustu 2020. godine, a formiranje 42. vlade Crne Gore je dogovoreno u manastiru Ostrog od strane pokojnog Amfilohija Radovića. Da li je takvo ponašanje vjerskih poglavara u skladu sa onim što se od njih kao sveštenih lica očekuje i da li je SPC u Crnoj Gori previše ispolitizovana djelovanjem njenih službenika?

Veselinov: U svakoj zemlji je sekularizam zaseban lokalni model. Kod nas hrišćani i uniformisani crkveni ljudi imaju prava da govore o bilo čemu i ne mogu biti diskriminisani u odnosu na druge vere i gradjane. Imaju pravo i da se međusobno spore i ujedinjavaju. Teškoća sa mitropolitom Joanikijom i Srpskom pravoslavnom crkvom je u tome što oni zastupaju politiku međunacionalne mržnje između Srba sa ne samo Crnogorcima, već i sa Hrvatima, Bošnjacima, Makedoncima, Bugarima, Albacima i Ukrajincima, dok crnogorska filijala Srpske pravoslavne crkve zastupa politiku izdaje crnogorske zastave i himne. Mitropolit Radović se razlikovao od sadašnjeg mitropolita Joanikija u tome što je težio jačanju federalne pozicije crnogorske mitropolije u Srpskoj pravoslavnoj crkvi bez prava beogradske patrijaršije da sklapa imovinske i druge ugovore sa Podgoricom preskačući cetinjsku mitropoliju. Joanikije je to izdao i on je daleko ispod prepredenosti Radovića. A inače, Radović je bio protiv nezavisne Crne Gore i bio je šovinista prema etničkim Crnogorcima. Po intelektualnoj orijentaciji bio je srednjevekovni šizmatik i najteži socijalni reakcionar.

Aktuelno: Osim što se SPC u Crnoj Gori i Srbiji nameće kao neizostavan politički činilac, čini se da ova organizacija ima zapaženu ulogu u ekspanziji ideje velikosrpstva i takozvanog ”srpskog sveta”. Da li su političke ideje velikosrpstva i ”srpskog sveta” održive i uopšte moguće bez djelovanja SPC?

Veselinov: Pre 20-tak godina sam pitao beogradskog muftiju Jusufspahića šta misli – da li bi Muhamed bez Boga mogao da takvom snagom kao što je bila njegova pokrene kolonijalnu politiku Arabljana i interkontinentalno prihvatanje islama kao religiozne odbrane mediteranskog tržišnog društva. Odgovorio je da ne bi, Muhamed je bio religiozni revolucionar i bez Boga ne bi uspeo. To važi i za savremenu nacionalističku politiku Beograda koja bi bez Srpske pravoslavne crkve pala na 30 odsto snage od postojeće. No, razlika izmedju Muhameda i SPC je u tome što je Muhamed širio ideju međuljudske jednakosti ulaskom u progresivno tržišno-građansko društvo Rima i Grčke učlanjenjem u islam, slično pokušaju Aleksandra Velikog sa grčkim društvom, dok Srpska pravoslavna crkva nema ničeg progresivnog u svom nastupu. Krštenjem u njoj vi ustajete protiv demokratije i brzo shvatate da je ona protiv republike u korist kralja, ona je protiv nacionalne jednakosti ljudi u Srbiji i Crnoj Gori, ona je protiv okrugle Zemlje i nauke, ona je protiv međuverske ljubavi i braka, ona je protiv ekumenizma svetskih crkava, ona je protiv bilo kakve evropske nadnacionalne federacije raznih naroda i kultura, ona je protiv humanizma i filozofije , i ona je protiv nadnacionalnog Hrista. Izdala je i njega. Njen „srpski svet“ je ukradena sintagma od Putina koji je prvi definisao da su ciljevi Moskve „ruski svet“ na krilima dronova. Srpski svet , to je vladavina Crkve sa manastirskim znanjem o stvarnom svetu uz pomoć idiotizovane vlade u Beogradu i opsednutog naroda.

Aktuelno: Da li u budućnosti postoji mogućnost istinske sekularizacije društva gdje će crkva konstruktivno učestvovati u društvenim zbivanjima bez aspiracija za političkim uticajem?

Veselinov: Ne, ne, nije problem Crne Gore u nedostatku sekularizma u njoj, već je problem Crne Gore u političkim stavovima Srpske pravoslavne crkve i njenog partnera, srpske iredente. Da nema iredente u Crnoj Gori, Srpska pravoslavna crkva bi bila potučena do nogu. U Danskoj učenici imaju religioznu nastavu, ali ona nije protiv nauke, ateizma, međuverske i nadverske ljubavi i braka, nije protiv karikatura popova i apostola, nije protiv eutanazije i gej brakova, nije protiv seksualnog obrazovanja učenika, nije protiv abortusa i stotinu drugih dostignuća humanističkog društva. Tamo su luterani shvatili da je Srednji vek prošao i sada Hristom štite demokratske snage i on im je civilni saveznik sa neba. Malo zato i idu u crkvu. U katoličkoj Francuskoj je drugačije, tamo pop nije smeo da glasa, litije su praktično neizvodljive, ne sme pop da pisne protiv Republike, a u verskoj školi ne sme da izlaže išta drugo osim metafizike i hrišćanskih bajki Jevreja bez osvrta na njihovu primenjljivost na društvo. I tamo malo ko ide u crkvu. Glavni protivnik konzervativne crkve u Crnoj Gori mora jedino biti demokratsko društvo i humanistička etika naroda. Tu gde njih ima, pop može da se šepuri u crnoj uniformi na ulici koliko god hoće, niko ga neće zaustavljati i pitati kako da se živi. On to odavno ne zna.

K.P.