NJEGOŠEV SEKRETAR DIMITRIJE MILAKOVIĆ: Karađorđev ustanak nije zanimao Petra I

Piše: Miroslav Ćosović

Srbija je 15. i 16. februara proslavila Dan državnosti, u spomen na dan kada je na zboru u Orašcu 1804. donešena odluka o podizanju Prvog srpskog ustanka. Takođe se proslavlja u spomen na dan kada je u Kragujevcu 1835. izdat i zakletvom potvrđen prvi Ustav Knjaževstva Srbije – Sretenjski ustav.

U Orašcu je, dakle, donijeta odluka da se podigne ustanak protiv dahija koje su u Srbiji vršile velike zločine i taj je ustanak kasnije nazvan Prvi srpski ustanak. Ustanak je predvodio Đorđe Petrović Karađorđe koji je na zboru u Orašcu izabran tek kao treća opcija. Prvo je Stanoje Glavaš odbio da bude vođa ustanka, zatim je isto odbio i Teodosije Marićević koji je predložio Đorđa Petrovića Karađorđa.

Da napomenem da je Karađorđe bio porijeklom Kliment, katolički Albanac. Njegov đed je doselio iz Klimenata u Šumadiju. Još dok je Karađorđe bio živ, francuski vojskovođa Merijaž je svojoj Vladi u Parizu javljao 1810. i 1811. da je Karađorđe porijeklom Kliment i o tome sam više puta pisao i prilagao istorijske izvore, npr u tekstu “Mit je da je Karađorđe Petrović bio porijeklom iz Vasojevića”  (lako ga je naći na internetu).

LUBURIĆ I PEROVIĆ OBRAZLOŽILI DA PETAR I NJEGOŠ NIJE ŽELIO DA UČESTVUJE U KARAĐORĐEVOM USTANKU

I pored hiljadama puta ponovljene gebelsovštine da su Crnogorci Srbi, dobar dokaz da nijesu je i to što nijesu učestvovali u Prvom srpskom ustanku, a takođe ni u Drugom srpskom ustanku.

Ako su Crnogorci Srbi, zašto nijesu učestvovali u Prvom srpskom ustanku?

Ostala su sačuvana pisma kako Karađorđe i ustaničke vođe preklinju Petra I da digne sva naša plemena na ustanak (plemena ne postoje kod Srba, niti ih je ikada bilo), Petar I je sve učinio da ne pomogne Karađorđu u ustanku protiv Turaka.  Osujećivao je moguće namjere nekih plemena da se priključe Karađorđevom ustanku.

U Beogradu su 1940. godine Andrija Luburić i Špiro Perović objavili knjigu “Porijeklo i prošlost dinastije Petrovića”. U knjizi su analizirali postupke Petra I prema Karađorđevom ustanku i nazvali ga izdajnikom. Ovako pišu: “Njemu Turci imaju da zahvale što još u Karađorđevom ustanku nijesu izgubili sve srpske zemlje. Ovde ćemo govoriti malo opširnije o izdajničkom radu vladike Petra i njegovom radu u korist Turaka.” (strana 199)

Petar I nije bio izdajnik, jer izdati možeš samo svoje sunarodnike, a pošto sebe nije smatrao Srbinom u narodnosnom i nacionalnom smislu, nije moguće da je izdajnik. Možeš izdati samo svoj narod. Petar I Njegoš nije izdao Srbe ni kao saveznike, jer im ništa nije ni obećao. To su nacional-fantazeri Luburić i Perović previđeli, jer prije II svjetskog rata bila je uvriježena bajka o Crnogorcima kao o dijelu Srba. Knjiga Luburića i Perovića je prećutana, potom i zaboravljena. Premda autori prilažu mnogo izvora, njihove tvrdnje su vrlo utemeljene.

DIMITRIJE MILAKOVIĆ O ODNOSU PETRA I PREMA KARAĐORĐEVOM USTANKU

Hercegovac Dimitrije Milaković (rođen 1805, umro 1858) u Crnoj Gori je boravio dvije decenije, od 1831. do 1851. godine, bio je sekretar Petra II Petrovića Njegoša. Za života je objavio knjigu “Istorija Crne Gore”, knjiga je poslije njegove smrti štampana više puta. U knjizi je ovo naveo: “Ustanak Srbalja za slobodu pod Karađorđem u početku 1804. godine i njiovo vojevanje protiv Turaka, kako te, tako i sljedujuće 1805. godine nisu privlačili nikakve pažnje vladike crnogorskog.” (Dimitrije Milaković, Istorija Crne Gore, Pančevo, 1888, strane 218 i 219)

Danas u javnosti uglavnom vlada uvjerenje da je postojala saradnja i bliskost između Karađorđa i Petra I, pišu se pseudodokumentarni radovi u učešću crnogorskih plemena u Prvom srpskom ustanku, iako je jedina istina da su samo neki pojedinci sa teritorije naših plemena kao dobrovljci učestvovali u Karađorđevom ustanku.

Osnovni razlog zašto Petar I nije učestvovao u Prvom srpskom ustanku je – nije bio Srbin, sebe nije smatrao Srbinom.