IVAN GORAN KOVAČIĆ: Poemom “Jama” digao glas protiv ustaških zločina, stradao od četnika

Na današnji dan 1913. rođen je jedan od najpoznatijih jugoslovenskih pjesnika i tvorac potresne poeme “Jama”.

Pjesnik koji je svoju tragičnu sudbinu opjevao u pjesmi „Moj grob“ i napisao čuvenu poemu „Jama“, kao protest protiv ustaških pokolja nad Srbima u Drugom svetskom ratu, život je izgubio od ruku četnika 1943. godine.

Ivan Goran Kovačić je jugoslovenski je pjesnik, pisac, esejista, kritičar, prevodilac, novinar i učesnik Narodnooslobodilačke borbe.

Rođen je 1913. godine u Lukovdolu od majke Ruže, koja je bila jevrejskog porijekla, i oca Ivana koje je bio Hrvat.

Osnovnu školu je završio u rodnom mjestu, a kasnije se školovao u Karlovcu i Zagrebu.

Već kao gimazijalac je počeo da objavljuje književne radove u časopisima i listovima.

Studije je započeo na Filozofskom fakultetu u Zagrebu i tada sa dvojicom prijatelja 1932. godine objavljuje prvu zbirku pod naslovom „Lirika“, ali ubrzo zatim napušta fakultet.

Kao student filozofije na Zagrebačkom univerzitetu, sarađivao je u časopisima sa jasnom ljevičarskom orijentacijom.

Godine 1936. štampao je knjigu novela „Dani gnjeva“.

Progresivno opredijeljen, Goran je već 1942. godine zajedno sa poznatim hrvatskim pjesnikom Vladimirom Nazorom, stupio u redove partizana.

Kovačić čita poeziju saborcima na Neretvi / Fotografija Hrvatskog nakladnog zavoda

Poznatu poemu „Jama“ napisao je u partizanima inspirisan ustaškim zločinima u okolini Livna kad je bačen veliki broj Srba u kraške jame oko Livanjskog polja.

Nju je prvi put čitao ranjenicima Prve proleterske divizije glumac Vjekoslav Afrić.

Sredinom jula 1943. godine Ivana Gorana Kovačića su u selu Vrbnica, u blizini Foče, ubili četnici. Nepojmljivo tragično su se obistinile njegove reči iz pesme „Moj grob“.

„U planini mrkoj nek mi bude hum,
nad njim urlik vuka, crnih grana šum.
Ljeti vječni vihor, zimi visok snijeg,
Muku moje rake nedostupni brijeg.“

Kovačiću u čast, od 1964. se svake godine u njegovom rodnom mjestu Lukovdolu, u Gorskom kotaru, održava pjesnička manifestacija „Goranovo proljeće“.

Tokom pjesničke manifestacije dodjeljuju se nagrade „Goranov vijenac“ (od 1971. godine) i „Goran za mlade pjesnike“ (od 1977. godine).