DA LI ZNATE ŠTA JE AUTOFAGIJA?: Gladovanjem do zdravlja

Sada nam je,više nego obično neophodan jak imuni sistem  protiv različitih sezonskih virusnih i bakterijskih, najčešće respiratornih infekcija, kojima dodatno pogoduju neobično topli dani za ovo doba godine.

Većini ljudi izolacija, posao i obaveze sužavaju mogućnosti za rekreaciju i šetnju, pa se okrećemo suplementima i dodacima ishrani, prividno najlakšem načinu da se osjećamo žaštićeno.

Medicinski stručnjaci, u jačanju otpornosti organizma, podmlađivanju ćelija i usporavanju starenja, sve češće ističu i neospornu ulogu fenomena autofagije, prirodnog “samočišćenja” organizma, procesa koji se u tijelu pokreće posle više sati gladovanja.

Autofagija, o kojoj se mnogo priča u svijetu, a poslednjih godina i kod nas, svoju naučnu potvrdu je dobila 2016. godine, kada je autor tog otkrića, japanski biolog Jošinori Osumi, dobio Nobelovu nagradu za medicinu.

Mnoge dijete nastale su na bazi takozvanog “isprekidanog posta”, a među najpopularnijima u svijetu su ketogena dijeta, hrono ishrana, “povremeno gladovanje”.

Autofagija je prirodan proces koji nastaje u organizmu nakon 16 sati gladovanja, odnosno prekida unošenja hrane, nakon čega ćelije, kako bi obezbijedile energiju i gradivni materijal, počinju da “jedu”, razgrađuju i “recikliraju” oštećene ćelijske dijelove, organele i proteine.

Tako se uklanjaju sve stare, oštećene, pa i kancerogene ćelije, što organizam štiti od bolesti, prekomjerne telesne težine i preranog starenja.

Autofagija je aktivna u svim ćelijama ali se ona pojačava kad se smanjuje unos hrane, tačnije kad izgladnimo organizam. One predviđaju različite cikluse gladovanja, od određenog broja sati svakog dana, do nekoliko povezanih dana bez unosa hrane tokom jedne nedjelje.

Najčešće se preporučuje da taj odnos bude 8:16, odnosno da se hrana uzima tokom osam sati, a da se narednih 16 časova ne unosi. Naravno, potrebno je da se pije dosta vode, a mogu da se koriste čajevi i kafa, za koje se pokazalo da pospešuju taj proces, ali bez dodatnih zaslađivača. Takođe, za jači imunitet, neophodno je da se obrati pažnja i na namirnice koje se unose tokom sati kada je dozvoljeno jesti.

Istovremeno, autofagiju ubrzava i fizička aktivnost, pa su redovno vježbanje i rekreacija nezaobilazni za zdrav i snažan organizam. Zdravim osobama preporučuje se svakodnevno vježbanje i to kombinovanjem različitih sportova, kao što su plivanje, trčanje, a tokom zime skijanje. Pojedine studije pokazale su da se za samo 30 minuta vježbanja izaziva autofagija u mišićnim ćelijama, srcu i kostima.

Ako je osoba gojazna i tek počinje sa fizičkom aktivnošću, trebalo bi da opreznije praktikuje najprije samo brzi hod, u trajanju od jednog sata, nekoliko puta nedjeljno.

Ipak, gladovanje ne mogu svi da primjenjuju, a posebno se ne preporučuje trudnicama i dojiljama.

Autofagiju ne bi trebalo da koriste ni osobe koje boluju od dijabetesa tip I (insulin zavisni dijabetes) kao ni djeca u razvoju, do završetka puberteta.

Ono što je najsigurnije, svakome ko razmišlja da otpočne bilo kakvu dijetu baziranu na autofagiji, preporučuje se savetovanje sa ličnim ljekarom.