NOVA STUDIJA: Više od 500 gena povezuju depresiju i anksioznost

Nova studija koju su vodili istraživači sa Instituta za medicinska istraživanja KIMR Berghofer u Australiji, identifikovala je 509 gena koji povezuju depresiju i anksioznost.

Od dvije osobe sa dijagnozom depresije, jedna od njih doživjeće anksiozni poremećaj u nekom trenutku svog života, prenosi Science Alert.

Iako su pokretači za svako stanje nesumnjivo složeni, jasno je da geni koje nasljeđujemo mogu imati veliku ulogu kada je u pitanju mentalno zdravlje.

„Do sada se nije mnogo znalo o genetskim uzrocima zašto ljudi mogu da pate i od depresije i od anksioznosti“, kaže psihijatrijski genetičar Eske Derks iz KIMR Berghofer.

Termin „anksiozni poremećaji“ pokriva kategoriju usko povezanih stanja, kao što su panični poremećaj i razne fobije. Svima ovim stanjima je zajednički osjećaj napetosti i zabrinutosti, često praćeni fiziološkim promenama poput povećanja krvnog pritiska.

S druge strane, depresiju definišu simptomi koji uključuju smanjenu motivaciju, osjećaj tuge i gubitak uživanja, a u ekstremnim slučajevima i misli o samopovrijeđivanju i samoubistvu.

Otprilike dva do šest odsto globalne zajednice u svakom trenutku ima dijagnozu depresije, što je čini ne samo glavnim doprinosom lošem mentalnom zdravlju, već i jednim od najvećih zdravstvenih problema koji utiču na savremeno društvo uopšte.

Slično tome, anksiozni poremećaji, takođe, remete svakodnevni život stotine miliona pojedinaca širom svijeta. Kombinacija ova dva stanja ima značajan uticaj na našu vrstu.

„Oba poremećaja su veoma komorbidna stanja, jer oko tri četvrtine ljudi sa anksioznim poremećajem takođe pokazuje simptome velikog depresivnog poremećaja“, kaže Derks.

Koristeći genomske podatke od više od 400.000 učesnika iz britanske biobanke, istraživački tim je tražio gene zajedničke za oba stanja, kao i znakove ličnosti usko povezane sa svakim – neurotizmom.

Dosadašnja istraživanja pokazuju da se oko 40 odsto varijacija neurotizma može objasniti našim genima. Mnogo istih faktora se preklapa sa genima koji su već povezani sa anksioznošću i depresijom.

Ovo nam govori da postoji veza, ali da bi bolje razumjeli kako ti faktori izgledaju na fiziološkom nivou, istraživački tim je grupisao genome u biobanci prema listi od 28 pojedinačnih i zajedničkih osobina, primjenjujući alate za modeliranje kako bi pronašao zajedničke faktore pre identifikovanja povezanih gena.

Njihovi rezultati su testirani na još većoj bazi podataka od 1,9 miliona pojedinaca sa prijavljenim simptomima anksioznosti i depresije, dajući im čitavu listu genetskih faktora.

„Identifikovali smo 674 gena povezanih ili sa depresijom ili sa anksioznošću i što je najvažnije zajedničkih je bilo oko tri četvrtine tih gena“, kaže Derks.

Pristup usmjeren na simptome otvara put za tačno proučavanje onoga što neke od nas iz genetske perspektive dovodi u veći rizik od svakog stanja.

Na primjer, neki geni jedinstveni za depresiju prethodno su povezani sa višim nivoima triglicerida u krvi, što nagoveštava metaboličku vezu kod depresije koja nije prisutna kod anksioznih poremećaja.

„Suprotno tome, naši rezultati su pokazali da su neki geni specifični za anksioznost povezani sa krvnim pritiskom, što je u skladu sa prethodnim istraživanjima koja su pokazala vezu između poremećaja i hipertenzije“, kaže genetičar i vodeći autor Džekson Torp.

U produžetku studije, istraživači su takođe pronašli lokacije gena u regionima koji ranije nijesu bili povezani ni sa jednim poremećajem, pružajući osnovu za proučavanje gena.

Davno su prošla vremena u kojima se očekivalo da se otkrije jedan gen odgovoran za poremećaje mentalnog zdravlja koji su složeni poput depresije i anksioznosti.

Čak i spisak stotina sekvenci neće nam pružiti potpuni uvid u to zašto neki od nas doživljavaju hronično loše raspoloženje ili duge periode intenzivne brige.

Ovo istraživanje objavljeno je u časopisu Nature Human Behavior.