MR SC. DR DENISA DIZDAREVIĆ: Proljećne alergije i COVID – 19

Toplo vrijeme i cvjetanje biljaka donosi veliku količinu radosti ali i zrna polena. Kod osoba osjetljvih na polen radost zamjenjuje kijanje, suze, otežano disanje, loš san… U razgovoru za portal Luča, internista i alergolog mr sc. dr Denisa Dizdarević, kazala je da alergija nije samo sezonska kijavica.

“Osobe sa alergijskim rinitisom čak tri puta češće imaju astmu, upale sinusa, nazalnu polipozu, respiratorne infekcije, česte su koprivnjače, ekcemi, depresivne su, manje produktivne na poslu, školi i tako dalje”, govori doktorka Dizdrarević.

 Dizdarević kaže da u Evropi čak 150 miliona ljudi ima neki oblik alergije, od toga 100 miliona alergijski rhinitis – najčešće alergijsko  oboljenje, a 70 miliona astmu. Polinoze ili alergije na polen ima 30% stanovništva.

  “Alergija, kao bolest imunskog sistema, nije ograničena na samo jedan specifičan organ. Klinička slika alergije se može mijenjati vremenom, spontano regredirajući i pojavljujući se na drugim sistemima tokom života. Dokaz za to je “alergijski marš” – termin skovan da ukaže na progresivan karakter alergije kod djece. Djeca u najranijem dobu, u prvoj godini života, imaju ekcem i alergiju na hranu kao prvu manifestaciju “alergijskog marša”, dok kod većine djece spontano nestaju u trećoj godini označavajući povećan rizik za alergijske bolesti kasnije. Kod te djece slijedi rhinitis, obično u uzrastu od 3 godine, dok je u uzrastu od 7 godina, tri puta češća astma” ističe mr sc. dr Denisa Dizdarević.

Prema njenim riječima, alergijski simtomi variraju u težini – mogu biti veoma teški i znatno uticati na kvalitet života.

   “Sezona alergija za 2021. godinu je već počela za osobe osjetljive na polene drveća, ljeska, jova, čempresa koji su već u vazduhu. To rano proljećno drveće koje cvjeta u martu i aprilu, otpušta u vazduh alergogeni polen a drugi talas tek slijedi sa moćnim polenom trava koji traje sve do kraja juna”, naglašava Dizdarević.

Polenske alergije su u porastu i postaju drugačije

Kako kaže, novi alergeni koji do prije nekoliko godina nijesu bili prepoznati kao trigeri alergijske reakcije, proširuju alergenski meni.

   “Blage zime i klimatske promjene, produžile su sezonu alergija – sezona polinacije počinje ranije bar dvije nedjelje i traje isto toliko duže. Atmosferski zagađivači i ozon značajno doprinose klimatskim promjenama ali i direktno utiču na alergijske simptome pogoršavajući simptome alergija na travu i brezu kod osetljivih osoba, nezavisno od količine polena. Sve je više polena svake godine što dalje znači više simptoma, težu i dužu bolest”, ističe doktorka Dizdarević.

   Osim porasta biljnog diverziteta koji stiču alergogeni potencijali zajedno sa klimatskim promjenama i aerozagađenjem, tu je i fenomen „ukrštene“ reaktivnosti.

  „To označava da osoba sa alergijom ne reaguje samo na jedan pojedinačan alergenski izvor, već može postati senzibilisana na strukturno sličan alergen u drugim biljkama ili hrani. Danas, moderni alergološki testovi (sa više testova na molekularnom nivou) moćni su da postave pravu dijagnozu kod tih osoba. To su testovi na alergenske komponente kojim se identifikuje alergija na polen i kompleksna ukrštena reaktivnost, kao i odgovarajuća imunoterapija za liječenje“, kaže mr sc. dr Denisa Dizdarević.

Kao primjer ističe polen breze.

„Osoba senzibilisana na polen breze može imati, zbog ukrštene alergije, simptome i kada poliniše jova i ljeska (drveće), a ne samo u vrijeme polinacije breze (kraj marta, april i duže). Zbog strukturne sličnosti, takođe može imati alergijske simtome kada konzumira neko voće, povrće i koštunjave plodove (jabuku, lješnik, šargarepu, kivi, celer, šljivu, soju – POLLEN FOOD SYNDROME)“

 Alergijska kijavica ili COVID – 19?

 Alergijska reakcija se, prema riječima mr sc. dr Denisa Dizdarević, dešava kod osjetljivih osoba.

“Kada polen dođe u kontakt sa sluznicama, izaziva alergijsku upalu koja se ispoljava tipičnim alergijskim simptomima gdje je izražen pruritus – svrab nepca i ždrijela, kijanje, kijanje u nizu, bistra sekrecija iz nosa koja zna da bude obilna, suzenje očiju, postnazalni drip, a često se simptomi iz nosa spuste na bronhije gdje se kasnije, ili odmah na početku bolesti, mogu javiti teškoće sa disanjem, kašalj, epizode otežanog disanja sa sviranjem u grudima”, ističe doktorka Dizdarević.

   Kako kaže, često su bolesti gornjih i donjih disajnih puteva udružene pa simptomi sezonskih alergija budu varijabilni tokom dana a najizraženiji ujutru kada je koncentracija polena najveća.

“Olakšanje tegoba na antialergijsku terapiju ima većina pacijenata. Sezonske alergijske bolesti, alergijska kijavica i astma su hronične upalne bolesti i praktično se svake godine u isto vrijeme pojavljuju kod jedne osobe a traju duže – nekoliko nedjelja ili mjeseci. COVID – 19 i alergije dijele neke zajedničke simptome – suv kašalj, otečena sluznica nosa, gubitak čula mirisa i kratak dah. U slučajevima kada opšti simptomi nijesu, ili su blago izraženi, na samom početku bolesti, COVID – 19 može ličiti na alergiju. Povišena tjelesna temperatura, bolovi u mišićima, izražena malaksalost, crveno grlo, dijareja i slićno, nijesu konzistentni sa kliničkom slikom alergija, više idu u prilog COVID – 19. To je osnovna razlika”, ističe Dizdarević.

Alergije i COVID – 19

 Sezonske alergije i astma ne čine osobu osetljivijom za infekciju novim korona virusom. Međutim, neke nove studije ukazuju da bi polen mogao da olakša prodor virusa COVID – 19 u organizam.

“Terapija koja se koristi u liječenju astme i alergija, djeluje protektivno i veoma je važno da ove osobe redovno uzimaju terapiju i kontrolišu alergijsku bolest. Izazov   je kod osobe koja prvi put ove godine ima alergiju: svrab nepca i očiju, kijavica kao i iznenadna  obilna, bistra sekrecija iz nosa –  sve su to simptomi karakteristični za alergije i ne viđaju se kod COVID – 19”, kaže Dizdarević.

 Kontrolišite svoje alergije

   Mjere kao što su smanjenje izloženosti alergenima, praćenje aeropolinoloških izvještaja, planiranje dnevnih aktivnosti vani u popodnevnim i večernjim satima, maske i na otvorenom prostoru (maske štite ne samo od COVID – 19, već i od polena), HEPA filteri u kućama, mogu biti od velike pomoći.

“Ključna mjera je liječenje – redovno korišćenje propisane standardne farmakološke terapije, kao i liječenje allergen – specifičnom imunoterapijom, koja  može pomoći da se izborite sa alergijama onda kada uobičajni ljekovi koje koristite nijesu efikasni i ne postižu zadovoljavajuću kontrolu bolesti”, ističe mr sc. dr Denisa Dizdarević i dodaje da je vakcina protiv COVID – 19 infekcije, najefikasniji način za zaustavljanje pandemije i vraćanje u normalan život.