Podgorica, Kotor i Budva lekcija za građanske partije

Piše: Neven Mitrović

Kao što smo više puta pisali o propasti Vučićevih partija u Crnoj Gori, red je da se pozabavimo i drugim spektrom političkog života u našoj zemlji.

Prilično je jasno da je građanska, suverenistička, evropska ili prosto crnogorska opozicija bilježila poraz za porazom od 30-tog avgusta i da su tome kumovale brojne naslijeđene i novonastale greške. Jasno je da je dijelu partija, pogotovo DPS-u, bilo teško da se privikne na opozicioni status poslije ne 30, nego 75 godina. Drugi poput SDP su imali opozicioni staž od 2016 godine, ali su prošli kroz brojne kadrovske lomove i lidersku krizu.

Treći, poput SD i LP su imali izazov gubitka vlasti i nedovoljno razvijene infrastrukture i odvojenost od DPS kao vodeće partije bloka. One najmanje i nove partije, CEP, CGA, SEP i još uvijek nemaju dovoljno snage da mogu da izdrže nekoliko uzastopnih izbornih ciklusa gdje su pored kandidata bitne i infrasturkura, finansije, medijska prisutnost – sve ono što svakoj novoj partiji predstavlja ozbiljna problem.

Kad uz sve ovo dodamo katastrofalnu odluku da se poslije smjene Vlade Zdravka Krivokapića ne ide na nove izbore nego izabare Dritan Abazović za premijera, jasno je da se moglo deseti da se ovaj pol crnogorske političke scene potpuno umrtvi, pasivizira i ostane na 25 odsto glasova koji nemaju veliki koalicioni kapacitet.

Manjinska podrška vladi Dritana Abazovića ispostavila se kao velika greška

Onda se desila Podgorica pa Budva i pokazatelj da pametno razmišljanje i strategija daju rezultate. Ne mora da znači da je postojao neki dogovor, jednostavno je većina učesnika shvatila svoju ulogu u političkom životu.

Rast suverenističkih partija

Najprije je DPS shvatio da mora da suštinski pošalje poruku reformi i ima kandidate koji mogu svojim biografijama, radom i imidžom izaći na crtu konkurenciji. Tako su prava osvježenja bili Nermin Abdić i Nikola Milović koji su dobijali i dio glasova onih koji nijesu tradicionalni birači DPS. Uz to, šansa se dala mlađim kandidatima za odbornike koji su svojim aktivizmom i na terenu i na mrežema pokazali da su iskoristili šansu. Rezultati – po 30 odsto u Kotoru i Podgorici i 22 odsto u Budvi uz napredak od skoro 300 glasova od majskih izbora. Sve ovo govori da DPS može na parlamentarnim izborima očekivati rezultat koji bi bio srednja vrijednost ove dvije brojke i sigurnu poziciju najjače partije u državi. Ukoliko bude vodeća partija i u Beranama, to se pitanje ne postavlja.

Nermin Adbić i Nikola Milović su dobijali i dio glasova onih koji nijesu tradicoionalni birači DPS

S druge strane formiranjem Evropskog saveza od SDP, SD, LP i nezavisnih građana Crna Gora je dobila modernu, urbanu građansku i evropsku strukturu koja na izborima bilježi odlične rezultate i ima trend rasta. Na prvim izborima, od Gusinja i Kotora, preko Podgorice i Budve pokazalo se da je napredak stalan i održiv. Tako je ta struktura jedina dobila mandat više u Budvi uz rast od 40 odsto. Kad uzmemo koliko resursa su imali BNG i ZBB kao vodeće strukture, jasno je koliki je ovo uspjeh u gradu u kojem građanske partije ne prolaze dobro već nekoliko izbornih ciklusa. Kad uzmemo da je Savez danas jači od Demokrata ili PES u Budvi onda je jasno da se na državnom nivou može očekivati dalji napredak i rezultat od 7-8 odsto, jer partijama opozicije “ne leže” lokalni izbori gdje su najveće mogućnosti zloupotrebe državnih i lokalnih resursa. Naravno pomoglo je i to što su imali odlične kadnidate, prije svega Borisa Mugošu i Petra Odžića.

Pri tome, ono što je bitno – u svim gradovima su ove partije i savezi nastupali kao opozicioni, tj i lokalna vlast pripada partijama državne vlasti i saveznika.

Politička zima popušta

Kad su u pitanju manje partije, jasno je da nije slučajna pojava pojedinih poput liste izvjesnog Popovića, sinovca jednog nekadašnjeg lidera crnogorske partije čija je lista sa 80 prosutih glasova u Kotoru direktno odgovorna za nedostajući 17 mandat crnogorskim partijama, jer su na svega osam glasova od cilja. Popović je šaljivo naveo da “ga ni kući nijesu glasali”, ali je zato bio s ruke Vladimiru Jokiću kad je trebalo glasati protiv odluke Ustavnog suda i DIK na Opštinskoj izbornoj komisiji kako se ne bi ponovili izbori na dva biračka mjesta i poslala u opoziciju Jokićevu vlast.

Slično su prošli i u CGA koja je u Kotoru uzela 1.5 odsto, a u Podgorici svega 130 glasova od skoro 90.000 iako su prvi predali listu sa 1.400 potpisa?! CEP i SEP s druge strane imaju izazov da pažljivo biraju gdje mogu nastupiti i dobaciti do dobrog rezultata na osnovu realnih pokazatelja a ne želja. Tako je bila ispravna odluka da ne nastupe u Budvi, s obzirom na rezultate i realne šanse za ulazak u parlament.

Sve u svemu, još uvijek nije svanulo crnogorsko proljeće, ali zima polako popušta. Ako se bude i dalje sistemski, politički, ideološki i organizaciono radilo kao u posljednjih pola godine, moguće da ćemo sljedeće parlamentarne izbore očekivati u potpuno drugom raspoloženju.