PROTESTNI SKUP NA BELVEDERU 1936. GODINE: Neko je pucao u vazduh, a onda su žandarmi otvorili vatru na demonstrante

Belvederske demonstracije 1936. godine bile su reakcija crnogorskog naroda na obespravljeni položaj u Kraljevini Jugoslaviji. Demonstracije, u kojima je učestvovalo više hiljada građana, ugušene su u krvi, a tom prilikom poginulo je šest učesnika, a šesnaest demonstranata je povrijeđeno.

Prema Cetinju, u noći između 25. i 26. juna, kretali su se ljudi iz sela barskog, podgoričkog, danilovgradskog, cetinjskog i kotorskog sreza, krećući se glavnom cestom Rijeka – Cetinje. Njihov broj se kretao od 500 – 600 ljudi, kako se tvrdi u izvještaju bana Sočice, do 2.000, koliko je tvrdio Blažo Jovanović, a neki su govorili i o većoj cifri.

Na Belvederu, koji je bio zborno mjesto, sačekala ih je policija i žandarmerija. Predśednik cetinjske opštine i dr. Ivo Jovićević su pokušali da obustave demonstracije, ali su bili izviždani. Udovoljeno je demonstrantima da se formira delegacija koju će primiti ban i izabrana je delegacija od 13 članova, na čelu sa Stojanom Špadijerom. Delegaciju je primio policijski načelnik Arso Petrović, a zatim ban Mujo Sočica. Ban je stavio do znanja da im neće biti dozvoljen ulazak u Cetinje.

Demonstranti odlučuju da protest održe na Belvederu, na kojem Stojan Špadijer i Mirko Vešović održavaju zapaljive govore. Treći govornik je Bogdan Ivanović, član KPJ, pročitavši rezoluciju pisanu od strane Pokrajinskog komiteta. Poslije odluke da se novi zbor održi u Podgorici demonstranti su počeli da se razilaze. U tom momentu neko od demonstranata puca u vazduh u znak odobravanja, nakon čega su policija i žandarmi počeli pucati na demonstrante. Ubijeno je šest demonstranata, dok je, prema službenim izvorima, ranjeno 16 lica, koji su prevezeni u cetinjsku bolnicu Danilo I.

Na Cetinju se na ulicama okupila veća grupa mlađih ljudi koji su u kućama čekali demonstrante i koji su izvikivali parole “Dolje krvavi režim“, “Dolje lopovi i ubice“, “Živio crnogorski narodni front slobode“, “Dolje srbijanski lopovi” itd. Uhapšen je Jovan Poček i Dimitrije Špadijer, brat Stanka Špadijera. Broj uhapšenih je bio 74, dok je hapšenje čekalo još devetoricu ranjenika koji su se nalazili u bolnici.

Beogradski vlastodršci pucali su na Belvederu na goloruki crnogorski narod, koji je tražio svoja prava i slobodu. Profašistički nasilnici pucali su na slogu Crnogoraca, na jedinstveni narodni front koji je došao do izražaja na tome Zboru da bi time zaplašili crnogorski narod i spriječili njegovu dalju borbu za stvaranje Crnogorskog narodnog fronta. Vlastodršci nijesu prezali od toga da mučki i neočekivano proliju potok crnogorske krvi na Belvederu, jer oni dobro znaju da je ujedinjenjem Crnogoraca u jedan zajednički front odzvonilo fašističkim nasilnicima u Crnoj Gori. Dvadeset šesti jun je otrijeznio svakog poštenog Crnogorca na jedinstvo i osvetu. Belvederske žrtve će još više ujediniti crnogorski narod.