KADA BUDE PREDSJEDAVALA: Češka će predložiti ulazak Crne Gore u EU 2025. godine

Češka će pokušati da, kada bude predsjedavala Evropskom unijom (EU) naredne godine, otvori debatu među članicama EU o donošenju odluke da se 2025. godina, odredi kao termin kada će biti ozvaničeno članstvo Crne Gore u Evropskoj uniji, rečeno je Danu u diplomatskim krugovima. Kako im je saopšteno, Češka će uraditi sve što je moguće da se o ovom pitanju u EU postigne široki konsenzus, imajući u vidu da je proširenje EU proglasila jednim od prioriteta njihovog budućeg predsjedavanja evropskom savezu.

Glavni pregovarač Crne Gore sa EU Zorka Kordić rekla je u četvrtak na sjednici skupštinskog Odbora za evropske integracije da imamo najavu Češke da će tokom njenog predsjedavanja EU otvoriti debatu o konkretnom datumu za članstvo.

– To je jedan potpuno drugi trenutak u odnosu na prije par godina kada jedva da je i bilo riječi o politici proširenja na nivou EU, tako da taj povoljniji trenutak na spoljnopolitičkom planu treba iskoristiti, naravno, raditi i na unutrašnjim reformama, te obezbijediti balans između onoga što je implementacija javnih politika kod kuće i onoga što se dešava na planu EU – navela je Kordić.

Prethodno je češki ministar spoljnih poslova Jakub Kulhanek najavio krajem juna da će prioritet češkog predsjedavanja EU, u drugoj polovini naredne godine, biti Zapadni Balkan uz cilj da Crna Gora i Srbija dobiju datum kada će postati članice EU.

– Smatrao bih da je uspjeh kada bismo uspjeli da objavimo datum kada bi Crna Gora i Srbija mogle da uđu u EU  -kazao je tada Kulhanek u intervjuu češkoj novinskoj agenciji ČTK.

Pomak u proširenju EU na Zapadni Balkan prvi je od tri spoljnopolitička prioriteta Češke tokom predsjedavanja od jula do kraja 2022. godine.

Ove godine, evropski komesarOliver Varheljipredstavio je 17. marta u Briselu zemljama članicama dokument o novoj metodologiji za vođenje pristupnih pregovora, čiji je osnovni princip da bez ispunjavanja uslova za vladavinu prava nema daljeg puta ka EU.

Kako se navodi u tom dokumentu, nijedno novo poglavlje se neće moći zatvoriti prije nego što se ispune sva prelazna mjerila koja se tiču vladavine prava.

EU je pooštrila uslove u odnosu na vrijeme kada su pristupale Rumunija i Bugarska, posebno po pitanju vladavine prava i jačanja institucija.

I po dosadašnjoj metodologiji vođenja pregovora, postojala je opcija klauzule balansa, to jest, svojevrsne blokade pregovora do postizanja opipljivih rezultata u borbi protiv kriminala i korupcije.

Ključna su pregovaračka poglavlja 23 (pravosuđe i temeljna prava) i 24 (pravda, sloboda i bezbjednost), gdje se od Crne Gore očekuju konkretni pomaci. Crna Gora je u decembru 2010. godine postala kandidat za članstvo u EU, a pregovore je počela u junu 2012. godine.

Do sada je Ctna Gora otvorila sva 33 poglavlja, od čega su privremeno zatvorena tri.

Usvojen investicioni paket za podršku reformama

Evropski komesar Oliver Varhelji u oktobru prošle godine predstavio je ekonomsko-investicioni plan za Zapadni Balkan, kroz koji EU u narednih deset godina nanjerava da plasira do 20 milijardi eura, prvenstveno za oblasti transporta, energetike, životne sredine, digitalne agende i privatnog sektora i omladine.

Na jesen prošle godine objavljen je i redovan izvještaj EU o crnogorskom napretku ka članstvu, u kojem se potencira potreba reformi ka vladavini prava.

Ukazano je da nema dovoljno napretka u nekim oblastima, među kojima su uglavom nezavisnost pravosuđa, borba protiv korupcije, organizovanog kriminala i sloboda medija.