KAMPANJA ZA OBNOVU KAPELE: I širom Srbije postavljeni bilbordi sa likom Njegoša

Bilbordi sa likom Njegoša su se nakon božićnih praznika pojavili u gradovima u Srbiji: Subotici, Novom Sadu, Kragujevcu, Valjevu kao i u pojedinim crnogorskim gradovima, uglavnom na primorju, Budvi, Tivtu, Herceg Novom…

Uz sliku crnogorskog pjesnika i vladara Petra II Petrovića Njegoša i nekadašnje kapele koju je na Lovćenu podigao srpski kralj Aleksandar Karađorđević, stoje poruke: “Obnovimo Njegoševu kapelu” i “Ja hoću da me sahranite u onu crkvu na Lovćenu”.

Kampanja sa bilbordima događa se nakon što je Crna Gora 4. decembra 2020. dobila novu vladu na čelu sa Zdravkom Krivokapićem, liderom koalicije “Za budućnost Crne Gore”.

Krivokapić je blizak krugovima u Srpskoj pravoslavnoj crkvi (SPC) koja je glavni podstrekač inicijative za izmještanje Njegoševog groba.

Konkretno, iza postavljanja bilborda je prosrpski i proruski portal In4s.

Kako za Radio Slobodna Evropa (RSE) pojašnjava urednik portala IN4S Gojko Raičević, bilbordi su dio kampanje podizanja svijesti o važnosti takve inicijative ističući da je Njegoš “opšte mjesto”, za veći dio ljudi regiona, a ne samo za podlovćenski kraj.

“Njegoš je srpski pisac, jedan od najvećih srpskih mudraca. Bio je duhovni i svjetovni gospodar Crne Gore, u vrijeme kada je Crna Gora bila kao srpska Sparta, zbog čega je sjećanje i svijest o tome prisutno i u Srbiji i u Republici Srpskoj i u današnjoj Crnoj Gori”, navodi Raičević.

Upitan zašto su bilbordi osim u Crnoj Gori, gdje je ta tema intenzivirana nakon posljednjih izbora, postavljeni i u Srbiji, Raičević odgovara da su partneri sa kojim je pokrenuo akciju dijelom iz Srbije.

Ova kampanja je na liniji višedecenijskih zahtjeva Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori i njenih političkih sljedbenika koji traže gradnju kapele na Lovćenu u kojoj bi bili prebačeni Njegoševi posmrtni ostaci, a koji gotovo pola vijeka počivaju u mermernom Mauzoleju, takođe na Lovćenu.

Zahtjevi SPC-a su godinama odbijani od strane Demokratske partije socijalista (DPS), koja je izgubila na izborima 30. avgusta 2020. godine. Na vlast je došla tročlana koalicija na čelu sa novim premijerom Zdravkom Krivokapićem.

Kapelu na Lovćenu podigao je upravo Njegoš i posvetio je svom stricu Svetom Petru Cetinjskom.

Pet godina kasnije, 1851, Njegoš je umro i sahranjen je, po svojoj želji, u toj kapeli.

Kapela je oštećena tokom Prvog svjetskog rata. Sedam godina kasnije, 1925, Karađorđevići su u slavu srpskom kralju Aleksandru sagradili novu kapelu.

Podizanje kapele, uslijedilo je nakon prisajedinjenju Crne Gore Srbiji, a zatim Kraljevini Jugoslaviji, pod patronatom, upravo srpske dinastije Karađorđevića, čime je Crna Gora izgubila državnost i kada je zvanično detronizovana crnogorska kraljevska porodica Petrović.

Zahtjevi i kampanja za obnavljanje kapele na Lovćenu intenzivirani su nakon smrti Mitropolita SPC-a u Crnoj Gori Amfilohija Radovića 30. oktobra 2020. godine.

Iako je Amfilohije još 2012. zvanično od države tražio obnavljanje kapele, tadašnji predsjednik Crne Gore Filip Vujanović je to odbio, prebacujući odgovornost na Vladu. Sljedeće godine Amfilohije je najavio tužbu ukoliko odgovor Vlade bude negativan.

Vladajući DPS je Amfilohijevu inicijativu o obnovi kapele, koji su sagradili Karađorđevići, ocijenio neustavnom iz razloga što se radi o dinastiji “koja je okupirala Crnu Goru”.

Amfilohije je do kraja života ostao posvećen ideji o vraćanju kapele na Lovćen, smatrajući da je Njegoš “zatočen u tamnici” kako je nazivao mauzolej.

“Neću umrijeti a da na vrh Lovćena ne vratim Crkvu Svetog Petra Cetinjskog i kao narod ispunimo zavjet Njegošev”, rekao je Amfilohije za Politiku u septembru 2020, mjesec prije smrti.

Amfilohijevi sljedbenici ideju o kapeli na Lovćenu doživljavaju kao zavjet i misiju koju pod parolom “Do godine na Lovćenu” promovišu na različite načine, između ostalog, i oslikavanjem murala sa crtežom kapele na srpskoj trobojci kao pozadini.

Sa druge strane, crnogorski suverenisti se tome protive. Sa skupa suverenista na Cetinju početkom septembra 2020. je poručeno da će od ovog nauma Lovćen braniti životima.

Nova crnogorska Vlada nije za sada saopštila jasan stav o ovom pitanju.